2016

Biodiversiteit bij een biologische boer

Jan van den Broek is naast sponsor een goede bekende van het Milieucafé. Hij is eigenaar van 't Schop, een toonaangevende biologische boerderij in Hilvarenbeek. Vaste bezoekers zullen 't Schop ongetwijfeld nog kennen als winnaar van de Publieksprijs bij de uitreiking van de Milieucafé Award. Jan ervaart de biodiversiteit als het ware aan den lijve. Hij runt een bedrijf van 75 hectaren met daarop vooral vleeskoeien.

Beschouwt hij zichzelf als witte raaf tussen de zwarte schapen?
Jan blijkt het beeld van teruglopende soortenrijkdom niet op zijn eigen terrein te herkennen. "Wel bij mijn buurman." De biologische boer blijkt inmiddels 150 hectaren in regio te beweiden met zijn koeien. Buiten zijn eigen grond kunnen we de dieren vooral aantreffen in de Ecologische Hoofdstructuur. "Feitelijk ben ik een soort loonwerker voor Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten."

Bespoten
Jan laat twee dia's naast elkaar zien. Links zien we een gewone wei – die op de traditionele manier is bespoten. "Alles is daar kapot behalve het gras. Kijk dan eens naar de biologische wei ernaast. Je ziet de bloemetjes tussen het gras staan." Een aanschouwelijk voorbeeld van soortenrijkdom, bedoelt Jan. "Ik strooi geen kunstmest. Traditionele boeren zien grond puur als een systeem om zaken op te laten groeien. Eigenlijk zijn ze constant bezig met symptoombestrijding. Bioboeren daarentegen zijn bezig met oorzaken wegnemen."

Biologisch is voor hem al lang geen kwestie meer van idealisme: "Wij krijgen gewoon een hogere prijs voor onze producten. Bij 't Schop realiseren we al vijf jaar lang een groei van 30 procent in onze eigen winkel. Er liggen steeds meer biologische producten in de schappen bij de Albert Heijns en Jumbo's. Het enige probleem is de ecologische voetafdruk want het is wel bio van ver weg." Volgens Jan is de agrarische sector in Nederland nog veel te weinig omgeschakeld. "En dus is er nu een tekort aan biologische melk – en moeten we die gaan halen in Denemarken."

Smakelijk
Toch stellen mensen de vraag of we met biologische teelt de wereld wel kunnen voeden, oppert presentator Frans Post.
"Ja hoor, daar hebben we hem weer," smaalt Jan van den Broek. "Mensen trap niet in dit praatje. Er is een rapport van de FAO dat deze claim ronduit tegenspreekt. Tachtig procent van de wereldvoedselproductie komt van kleine boeren! Slechts twintig procent werkt grootschalig of industrieel. Geloof me, als we die tachtig procent kleine boeren agro-ecologisch kunnen laten werken, kunnen we meer monden voeden dan via de industrie. Maar dus wel op een duurzame manier, met instandhouding van de sociale structuur."

Hij krijgt een spontaan applaus van het publiek maar laat zich niet van de wijs brengen: "Ondertussen wil ik graag eens in jullie koelkasten kijken, wat daar staat."
Over eten gesproken, Jan heeft een verrassing meegenomen. 't Schop trakteert op hapjes, de vrouw des huizes heeft de hele dag in de keuken gestaan. Met steun van een hoop collega's kan Jan de dienbladen laten rondgaan met droge worstjes met kerstomaatjes van Werner Jonkers; asperges met ham van 't Schop; kaas van Bastiaansen met komkommer van Jonkers; en hartige taart van biobakkerij Zonnemaire.

Een verrassing die letterlijk in de smaak valt. Temeer daar in de pauze boekweittripel te koop is aan de bar. Eigenhandig gemaakt door de Tilburgse stadsimker.

 

 


Volgend artikel: Stadsimker

Frans Post en Jan van den Broek

Jan van den Broek

Jan van den Broek

Jan van den Broek deelt uit

Jan van den Broek deelt uit


Foto's: Wendy Presser

Verslag: Hans van den Berk