Bomenkap onder loep
Stichting Stadsbomen meer adviesgroep geworden
Het Milieucafé besteedde in het verleden regelmatig aandacht aan het kappen van bomen. Aanleiding waren meestal meldingen van burgers dat ineens hele bomenrijen uit hun straat verdwenen waren. Of een plantsoen was veranderd in een zandvlakte. Vaste ingrediënten in dit verhaal: het is nodig voor kabels/ leidingen/ riolering; de bomen zijn ziek; en de communicatie moet beter.
De laatste twee jaar lijken dit soort signalen sterk verminderd. Al komt er op Facebook soms nog wel een hartekreet voorbij. Vraag is hoe we dit moeten duiden. Zijn burgers murw geworden; zijn de bomen op; of is het beleid veranderd? Bram van Beurden van Stichting Stadsbomen Tilburg is bereid om een update te geven. En van gemeentelijke zijde is Marco van Riel op de hoogte.
Marco vertelt dat hij ambtelijk verantwoordelijk is voor het kappen van bomen. Hij moet toestemming geven, ongeacht of het bomen van particulieren betreft of bomen in beheer bij de gemeente. Daarnaast geeft hij incidenteel beleidsadvies. En verder beheert hij twee fondsen: het Reservefonds Bomen en de Compensatieregeling Bomen. Het compensatiefonds is iets nieuws, licht Marco toe: "Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen laten we de bomen die moeten verdwijnen taxeren. Er wordt bijna letterlijk een prijs aangehangen. De initiatiefnemer heeft daarna de keus: ofwel hij dient voor die prijs aan bomen terug te zetten. Ofwel het bedrag wordt gestort in een fonds, zodat de gemeente daarmee compensatie kan verzorgen."
Hoe oordeelt Bram van Beurden over de afgelopen drie jaar? Hij spreekt van gemengde gevoelens. "Stichting Stadsbomen is minder zichtbaar geweest, met uitzondering van de discussie die speelde rond het stadskantoor. Het totaalbeeld is dat we een beetje zijn geïnfiltreerd in het beleidscircuit. We zijn minder actiegroep en meer adviesgroep geworden." Bram licht toe dat het zuur is als je altijd achteraf moet reageren op voldongen feiten. De plannen zijn dan immers al gemaakt.
Systematisch
Op het doek verschijnen tweets over onder meer de Jan Heijnsstraat ('systematisch leegkappen van de stad') en de Galjoenstraat ('ouders en kinderen tranen in de ogen'). Van Beurden kent de signalen en verklaart dat dit nu een voorbeeld is van het dubbele gevoel: "De plannen waren in die gevallen al afgekaart. We kunnen als Stichting dan nog een beetje handjeklap doen – maar de plannen gaan door. Tilburg is overigens recordhouder als het gaat om kabels en leidingen die vervangen moeten worden."
Bram kan begrip opbrengen voor acties als gevolg van voldongen feiten. "Maar ik heb geen begrip voor bepaalde politieke beslissingen. In het Von Weberpark in Noord gaan bijvoorbeeld woningen komen. Dat is puur een zaak geweest van handjeklap met de projectontwikkelaar. Het plan kost ongeveer een derde van het park!" [De plannen voorzien in een vijftigtal woningen; Stichting Stadsbomen heeft destijds een zienswijze ingediend maar die is ongegrond verklaard, red.]
Hoe zou Bram de inspanningen van de Stichting waarderen. Hij ziet vooruitgang. "In 2007 opende de bomenverordening nog met de constatering dat Tilburg teveel monumentale bomen had. Pas geleden is een nieuwe verordening van kracht geworden en die gaat veel meer bomen beschermen. Dus over de hele linie gaat het de goede kant op. De boom als verschijnsel wordt meer gewaardeerd - maar voor ons nog in een te laat stadium."
Marco van Riel vult aan dat de waarde van bomen nu expliciet wordt bepaald op een zoneringskaart. De ecologische waarde en de economische waarde. "Alle bomen zijn belangrijk maar van bepaalde bomen zeggen we: deze beschermen we extra. Een aanvrager van een kapvergunning moet dan echt goed zijn best doen voordat hij wordt gehonoreerd. Het gaat immers om een serieus maatschappelijk belang." Van Riel beaamt dat de samenwerking met Stichting Stadsbomen intensiever is geworden. "We hebben maandelijks overleg en daar zijn we als gemeente blij mee. Zij krijgen ook signalen uit de stad waar wij wat mee kunnen."
Beleid opschrijven is één, de uitvoering goed regelen is een ander chapiter. Herkent de medewerker dat spanningsveld? "Er gaat af en toe iets mis in de uitvoering. Verder vind ik de communicatie nog een zwak punt maar daar zijn we bezig. De gemeente is een bord aan het ontwikkelen dat op locatie uitleg geeft over maatregelen en plannen."
De Galjoenstraat en de oevers van de Piushaven hadden wel zo'n bord kunnen gebruiken, oppert de presentator. Bram van Beurden merkt op dat het hier gaat om plannen van tien jaar oud; nu pas is uitvoering aan de orde. Dan worden zaken ineens concreet voor omwonenden." Bram kan zich voorstellen dat mensen teleurgesteld zijn in een nieuwe woning, als ze de verwachting hadden in een groen gebied te gaan wonen dat ineens veel kaler uitvalt. "Maar het omgekeerde gebeurt ook. Mensen in het Rooi Hartenpark die klagen over de schaduw van de bomen langs hun terrein – dat is absurd."
De zaal haakt zoals verwacht in op het onderwerp want het houdt de gemoederen bezig. Een man kan zich mateloos ergeren als de gemeente weer eens bomen kapt, terwijl het beleid is om hitte-eilanden en verdergaande verstening te voorkomen. En hoe zit het met kappen in het broedseizoen? Houdt de gemeente daar rekening mee?
Het antwoord is bevestigend. Marco van Riel verklaart dat de gemeente standaard rekening houdt met het broedseizoen. "We controleren op de aanwezigheid van beschermde soorten. Als die niet in de boom nestelen, dan kan er gekapt worden."
Een dame begrijpt niet goed waarom er niet meer voorwaarden worden gesteld aan projectontwikkeling. "Het begint bij de economische haalbaarheid. Tegenwoordig moet er ook duurzaam gebouwd worden, maar ik zie nooit iets over groen." Ze wijst op het beeld in de Galjoenstraat, waar weer zoveel mogelijk woningen op elkaar worden gepropt. Hierop moet de medewerker van de gemeente het antwoord schuldig blijven, dit is besluitvorming hogerop in de organisatie.
Gert Brunink tot slot heeft zich verbaasd over een kap aan de Bodehof. Het bord met aankondiging verscheen maandag, en op donderdag was de kap. Maandagmiddag kwam nog een brief na met tekstuele uitleg. "Ik vind dat merkwaardig en ook niet juist. Het hele besluit is gebaseerd op één aanvraag. Van achterburen met een rolstoel die last hadden van wortelopdruk." De gemeente laat weten dat wel degelijk een afweging is gemaakt: "Het werd te duur om steeds in te grijpen. Bovendien stond die boom nogal nauw begrensd. Hij zou altijd problemen blijven opleveren en daarom is hij verwijderd. En hij wordt overigens gecompenseerd."
Daarmee is het laatste woord gezegd en is iedereen weer op de hoogte.
Volgend artikel: Muziek: YSA
Foto's: Wendy Presser
Verslag: Hans van den Berk
