Deelvervoer blijft wennen

Weinig animo voor auto, hinder van scootertjes

Het item over deelvervoer kampt met een tegenslag. Gast Marc Graetz heeft deze morgen een positieve uitslag gekregen van een coronatest dus die is geëxcuseerd. Hij houdt zijn uitnodiging om inhoudelijk te komen spreken in het Milieucafé van 24 november in Paradox. Vanavond wisselen we van gedachten met Evelien Kostermans, fractievoorzitter van GroenLinks in de gemeenteraad.

In de 20ste eeuw werd het steeds meer vanzelfsprekend: als je ergens heen moet, pak je de eigen fiets, brommer of auto. De gevolgen zijn bekend: drukke wegen, volle steden met dito parkeerplaatsen en stallingen. En dan gaan we nog voorbij aan de milieugevolgen.

Deelvervoer lijkt een briljant alternatief. Je pakt voor een ritje een deelfiets, -scooter of -auto. Zeker als de reis naar de binnenstad voert. Maar de praktijk is altijd weerbarstiger dan de theorie. Eerst liepen de mensen niet warm voor de deelauto. De laatste jaren wordt het gewoner, mede doordat deelauto's vaak elektrisch aangedreven zijn. Een dergelijk voertuig kunnen veel consumenten zich niet veroorloven. Hetzelfde geldt voor pubers die een elektrische deelscooter gaan gebruiken; deze trend leidde in Tilburg tot veel klachten zodat de gemeente moest ingrijpen. Hiermee is de opgave voor het bestuur helder: hoe komen we aan een bereikbare en leefbare binnenstad zonder fossiel vervoer? Ziedaar de vraag voor Evelien Kostermans.

Voordelen
Maar eerst houdt Marc Pruijn een bliksemenquête met de zaal. Wie heeft afgelopen jaar gebruikgemaakt van deelvervoer? Ongeveer 10 mensen steken hun hand op. Als Marc erop wijst dat ook de OV-fiets meetelt, groeit het aantal deelnemers tot 25. En als helder wordt dat ook openbaar vervoer deelvervoer is, dus bus en trein, is feitelijk iedereen ermee bekend.

Dat Evelien Kostermans gevoelig is voor de voordelen, spreekt vanzelf. "Deelvervoer is schoner en leidt tot een betere luchtkwaliteit. Daarnaast is het ruimtebeslag minder want er rijden minder eigen auto's die dus ook niet hoeven te parkeren. En ik wil ook wijzen op het gemak voor de consument. Je betaalt alleen de vergoeding en het gebruik en hebt verder vrijwel geen gedoe met onderhoud en verzekeren."

Er start een filmpje in, gemaakt in samenwerking met Omroep Tilburg.

Tussen het grinniken door wordt de conclusie glashelder: de gewone Tilburger geeft de voorkeur aan de eigen auto. De meesten vinden het helemaal niks; bezwaren hebben betrekking op het gedoe en ook op hygiëne. Nuance is er ook; zakelijk gebruik op het werk ziet men wel zitten. Een deelauto nemen zou zo gemakkelijk mogelijk moeten zijn: zoals het scannen van een pasje.

Kwestie van wennen
Evelien concludeert dat er nog veel te winnen is qua gebruikersgemak. "Maar ik denk ook dat het een kwestie is van wennen. Het is met veel nieuwe dingen zo dat je het een keer gedaan moet hebben, dan weet je hoe het is. Zelf heb ik geen auto maar wel een rijbewijs. Als er bij mijn wooncomplex een deelauto zou staan, dan zou ik hem wel pakken. Mensen moeten ook rekening houden met de uitruil van parkeerplaatsen tegen vergroening."
Autootje pesten is niet de bedoeling, verheldert Koster. "Maar we groeien enorm als stad en voor al die auto's is gewoon geen plek. Het gemeentebestuur moet daarom zorgen dat die eigen auto niet nodig is."

Het tweede filmpje gaat over de relatief nieuwe scootertjes.

Zoals verwacht spreken mensen vooral hun ergernis uit over het parkeergedrag of wat daarvoor door moet gaan. Ze slingeren overal en staan vaak midden op de stoep. Opgemerkt wordt dat vaste parkeerplekken zouden helpen.
Evelien Koster reageert dat de gemeente hier ook de regie gepakt heeft. Vergunningen zijn naar beneden bijgesteld. En er komen meer aanbieders om de concurrentie te bevorderen. Verder worden nu ook elektrische fietsen aangeboden. Over stallingplekken wordt nog nagedacht.

Presentator Marc Pruijn vertelt dat hij in Marseille kon merken dat daar goed is nagedacht over elektrische deelstepjes. Van overlast is daar geen sprake. Er mag alleen geparkeerd worden in een bepaald gebied en de meter loopt door als de step niet in het juiste gebied gestald is.

Stinkbrommers
Het kost geen moeite om reacties uit de zaal te krijgen. Iemand vraagt zich af waarom deelscooters elektrisch zijn terwijl mensen privé nog steeds op 'stinkbrommers' blijven rijden. Ongetwijfeld een centenkwestie maar Marc wijst er ook op dat de nieuwe aanbieders mede in de markt gestapt zijn met een ideëel motief.

Bart de Vries is vrijwilliger voor MyWheels in Goirle. Hij laat weten dat "bij ons het ontzorgen dik voor elkaar is. We hebben ook een schoonmaakteam. De verzekering is geregeld en het gebruiksgemak ook. We hebben een handige app in de lucht. Van ons rijden er 16 deelauto's in Tilburg waarvan 11 elektrisch."

Een derde bezoeker signaleert dat de deelscooter vooral in trek is bij jongeren die normaal zouden lopen of fietsen. Hij is benieuwd of het enthousiasme afneemt als de helmplicht wordt ingevoerd.
Kostermans vindt dit een terechte vraag maar ze denkt ook dat het nieuwigheid is. "Als deelscooters meer ingeburgerd raken, zal het publiek ook diverser worden."

Tijd voor een stelling.

Wie in de binnenstad wil wonen, moet de eigen auto voor de deur vaarwel zeggen. De gemeente moet zorgen voor toegankelijk deelvervoer.

Evelien is het hier van harte mee eens. "Dergelijk beleid is nodig voor de noodzakelijke kwaliteitsslag in de binnenstad, en voor de hoognodige vergroening."
Dus straks zien we nieuwe appartementen zonder parkeerplaats? Dat is iets te stellig, het zullen er wel minder worden en er worden ook abonnementen voor parkeergarages aangeboden.

Vanuit de zaal reageert nog iemand dat er ook veel ondernemers in binnenstad zitten. "Hun eigen personeel komt vaak van buiten de stad om in Tilburg centrum te werken. Voor deze mensen zouden ondernemers meer deelvervoer kunnen regelen.
Een interessante gedachte vindt Evelien Kostermans. Die gaat ze zeker inbrengen.

Daarmee is de avond inhoudelijk afgerond. Op 24 november komt dit onderwerp terug en gaan we op zoek naar ervaringen in andere steden.

Volgend artikel: Michelle Sweegers