2022

Column Frank van Pamelen

"Het tamme zwijn is aan het knorren geslagen"

Een voordeel van wonen in Tilburg is dat Frank van Pamelen altijd in de buurt is. Hij was stadsdichter (van 2007 tot 2009), hij is lid van het Taalteam op Radio 1, hij schrijft thrillers en hij doet aan cabaret. Voor vanavond schreef hij, bij wijze van intermezzo, een column over de opstand der burgers.

We zijn benieuwd of 'the powers that be' willen luisteren.

De tekst van de column:

De Burger

Burgerij, mannen van het jaar nul
Vette burgerkliek, vette vieze varkens
Burgerij, tamme zwijnenspul
Al die burger is, is een ouwe ...

De transitie is ingezet, dames en heren
Een energietransitie
Nog geen mensenleven geleden
In 1962 om precies te zijn
Liet Jacques Brel geen spaan heel van: de burger

De burger was oppervlakkig
De burger was saai
De burger was materialistisch en conservatief
Burgerij, tamme zwijnespul
Al die burger is, is een ouwe…

The powers that be vonden het in de tijd allemaal maar onzin
En weigerden er serieus naar te luisteren
Maar als je scholier was, of student
Dan wilde je later álles worden, behalve burgerlijk
Bij een woord als burgerlijkheid
Werd de nadruk vaak demontratief op lijk gelegd
Om de laks- dan wel bewegingloosheid van de gemiddelde burger aan te geven

De enige burger die ook bij de jeugdige Til-burger
In al die jaren nog nét door de buitenbeugel kon, was de big mac
Maar daarvan werd je alleen maar net zo uitgekauwd en platgeslagen
Als het vlees zelf        
Maar…

Er is iets aan het veranderen, dames en heren
Er is iets van spanning te voelen
Het gonst
Er is een transitie bezig
Een energietransitie
Een energietransitie van: de burger

Het tamme zwijnespul van Jacques Brel is aan het knorren geslagen
De beer is los
Of de zeug, natuurlijk
Of anderszins, afhankelijk van de genderfluïditeit van het zwijn

Hoe dan ook:
De burger maakt een energietransitie door
De burger is in beweging aan het komen
De burger wil meepraten
De burger wil niet langer lijdzaam toezien
De burger wil zijn betrokkenheid tonen
Zijn stem laten horen

Over duurzame stroom
Over het warmtenet
Over isolatie en bespringen
Over structurele oplossingen van grote problemen

Vanmorgen was ik in Hilversum
Bij het programma Spraakmakers
Het ging over de torenhoge energieprijzen
Het ging over de afhankelijkheid van buitenlands gas
De kwetsbaarheid van die hele situatie
En de stelling was: gaswinning bij de Waddenzee is onvermijdelijk

Eerst kwamen de gebruikelijke influencers aan het woord
Lees: al dan niet deskundigen op een bepaald of onbepaald gebied
En al gauw was driekwart voor de stelling
"Gaswinning bij de Waddenzee is onvermijdelijk"
Maar toen begonnen er burgers te bellen

Boze burgers
Bezorgde burgers
Bewogen burgers
Afgewogen burgers
Die ondanks de pijn aan hun portemonnee zeiden:
Blijf met je kladden van de Waddenzee áf
Ga van het gás af
Kijk verder dan je ouwekeusneus lang is en ga voor duurzame oplossingen
In plaats van gas als pas op de plaats

Of ernaar geluisterd wordt?
Geen idee
Maar de burger maakt een energietransitie door
Het tamme zwijnespul is aan het knorren geslagen

Luchtvaartmaatschappijen vliegen nog steeds op belastingvrije kerosine
Hoppen voor bijna nop
Naar Parijs, Londen en Ibiza
En houden de belangrijkste vormen van verduurzaming tegen
Omdat "je nu eenmaal niet op zonne-energie kunt vliegen"

Ondertussen zijn een paar bevlogen particulieren
In het Gelderse Teuge begonnen met de eerste elektrische vliegschool van Europa
En hopen over vijf jaar geheel uitstootvrij te vliegen
Naar Parijs, Londen en Ibiza

Of de school op brede schaal school zal maken
Is nog even afwachten
Maar duidelijk is:
De burger maakt een energietransitie door
De beer is los

Natuurlijk kun je van bovenaf opgelegde overheidscampagnes bedenken
Die je vertellen hoe je moet isoleren
En waar je kunt besparen
Maar het werkt pas echt
Hebben ze bijvoorbeeld in Culemborg gemerkt
Als een paar lokalo’s
Met affiniteit op wijkniveau
Het vertalen naar je eigen straat
Waardoor hele buurten daar de schouders eronder zetten
En van onderop resultaten behalen
Waar ze van bovenaf alleen maar van konden drómen

Al wie burger is, dames en heren
Maakt een energietransitie door
Ze stekkeren met beide benen op de grond
Vinden voeding onder hun voeten
En staan te trappelen om die energie door te geven

Ik ben dan ook heel benieuwd naar die burgerberaden
Én ik ben heel benieuwd
Of the powers that be
Daar dan ook serieus naar durven te luisteren

 


Volgend artikel: Yusuf Çelik - burgers betrekken

Verslag: Hans van den Berk

Video: Paul van Rijswijk

Foto's: Marieke Prins