Column Frank van Pamelen.
Bij wijze van intermezzo draagt Frank van Pamelen een kenmerkende column voor.
Hierbij de tekst die Frank in zijn telefoon had staan:
Wagen is een werkwoord
Wie niet waagt
Die niet wint
En dus neem ik u even mee
Naar 30 mei 2050
Tilburg richt z’n blik
Alvast op 2050
Zoals u misschien heeft gelezen
Ik neem u mee
Naar 30 mei 2050
Een maandag
Het is een zonnige dag geweest
Tilburg is nog steeds een beetje in de ban
Van het kampioensfeest van Willem II
Dat afgelopen weekend
Behoorlijk uitbundig is gevierd
Wat niet gek is, natuurlijk
Want zo vaak komt het niet voor
Dat een club vijf keer op rij
Kampioen van de eredivisie wordt
Of, zoals ze in Tilburg zeggen:
Dat is net zo zeldzaam
Als een varen op de kademuur
Van de Piushaven
Een oude lokale zegswijze…
Maar goed, we hebben gewaagd
En we hebben gewonnen
De binnenstad stond op z’n kop
En zeker het stuiterende Stadsforum
Dat in z’n 26-jarige bestaan
Z’n rol als bruisend evenementenplein
Meer dan eens volledig heeft waargemaakt
Tenminste, als we de eerste twee jaar even buiten beschouwing laten
De jaren 2024, 25 en een páár maanden 26, weet u nog?
Toen het plein nét was aangelegd
En er nog auto’s overheen reden
Stapvoets, weliswaar
Maar ze réden er
Het was ruim baan voor dé wagen
8.000 per etmaal
Overdag zo’n 12 per minuut
Elke 5 seconden een auto
En let wel
(We kunnen het ons bijna niet meer voorstellen)
Dat waren auto’s met wat ze in die tijd een ‘verbrandingsmotor’ noemden
Voertuigen uit de fossiele oudheid
Die niet alleen zorgden voor knetterende herrie
Maar ook voor een permanente golf van giftige gassen
Die op warme dagen
Meer dan onaangenaam lang
In het naar adem happende stadshart bleven hangen
Ruim baan voor dé wagen
Want wagen was toen
Nog geen werkwoord
Het was wél -
U weet het misschien nog –
De tijd dat Tilburg een ietwat zieltogende winkelreputatie had
Met leegstand in de Heuvelstraat
Windhozen op het Pieter Vreedeplein
En bijna-verkeersongelukken op de zaterdagse warenmarkt rond Villa Van Gogh
(Wat toen nog het Paleis-Raadhuis heette - Misschien doet die naam bij de ouderen onder u Nog wat bellen rinkelen)
Maar feit is:
Tilly was in een dippie
Mensen gingen naar voetgangervriendelijker steden
Naar Den Bosch
Naar Dordrecht
Naar Zaanstad en Den Bosch desnoods
Maar niet naar Tilburg
En we hadden echt van alles geprobeerd
We hadden een winkelrondje geprobeerd
Een winkeldriehoek
Een winkeloctagon
Een winkelparallellepipidum
Maar niets leek te helpen, dames en heren
De leegstand nam toe
De shoppers bleven weg
En de enkelingen die er nog kwamen
Werden van de pasgekochte sokken gereden
Door fatbikers op het Pieter Vreedeplein
En elektrische steps in de Heuvelstraat
Totdat…
Op een zonnige dag in mei…
2026
De Tilburgse bevolking in opstand kwam
Vanuit de verste wijken en de meest afgelegen dorpen
Trokken de bewoners naar de binnenstad
Met spandoeken en megafoons
Met liederen en leuzen
"Weg met de knetterkneuzen!"
Gericht tegen de zogenaamde terrasgassers
Die alleen maar over de parkring raasden
Om gezien te worden
En vooral ook gehóórd
In hun walmende decibelbakken
"Weg met de sneusnijers!"
Zo klonk het massaal
In de richting van de automobilisten
Die alleen maar over de Heuvel reden
En langs het Piusplein
En over de Paleisring
Om een stuk stad af te snijden
Van noord naar zuid
Terwijl iedereen van noord tot zuid
En van oost tot west allang wist
Dat vrijwel niemand die binnen de Parkring
Met een auto het centrum doorkruiste
Ooit stopte om een winkel te bezoeken
Of ook maar iets bijdroeg aan wat voor koopgedrag dan ook
Integendeel: ze zorgden er juist voor dat de funshoppers
De winkelwandelaars
De belevingsconsumenten
De Tilburgse binnenstad in toenemende mate gingen mijden
En wegtrokken naar ándere stadscentra
Waar je wél ongestoord kon flaneren
Kon lopen en kopen
En winkelen én pimpelen
Met een tasje op het terrasje
Met een drankje en een plankje
Zonder dat ze permanent op hun hoede moesten zijn
Omdat hun kinderen losliepen op een plein
Of omdat ze overstaken naar een andere straat
Of omdat ze zig moesten zaggen tussen de langsflitsende fietsers door
En vanwege ruim baan voor de wagen
Waarom, dachten de mensen toen
Is het niet ruim baan voor hét wagen?
Het is gewoon een kwestie van doen!
En doen déden we het
In het voorjaar van 2026
En sinds dat gedenkwaardige moment
Sinds die massale volksopstand
En het politieke antwoord dat daarop volgde:
Die volledig verkeersvrije binnenstad
Die toegenomen verblijfskwaliteit
De terugkerende klanten
De eclatante klanttevrédenheid
Beleeft de Tilburgse middenstand op de dag vandaag
30 mei 2050
Een bloeiperiode die lange tijd niet voor mogelijk is gehouden
En waarvan stadsbestuurders, ondernemers en overige inwoners
In 2026 al zeiden:
Waarom zijn we daar in 2024 niet metéén mee begonnen?
Zonder blik IN het centrum
Heb je een zoveel mooiere blik OP het centrum
Zonder blik OVER het Stadsforum
Krijg je een zoveel aantrekkelijkere blik OP het Stadsforum
Minder blik
Verruimt je blik
Natuurlijk, er moet af en toe een taxi langs kunnen
Of een ambulance
Of een bus met voetballers
Voor een huldiging
Eéns per jaar
Maar voor de rest:
Vive le voetganger!
Leve de leefbaarheid!
Nooit meer ruim baan voor dé wagen
Het is ruim baan voor hét wagen
Het is gewoon een kwestie van doen
Want wagen is een wérkwoord
Groet!
Volgend artikel: Voetgangersgebied 2
Video: Paul van Rijswijk
Fotografie: Wendy Presser
