Groene Spoorzone: Het Vervolg

Het Milieucafé was nauw betrokken bij de Dag van de Spoorzone op 28 mei. Tijdens een programma-onderdeel over biodiversiteit en groen onthulde bioloog Henk Moller Pillot dat er in de Spoorzone sprake is van echte, waardevolle natuur, vooral op het Van Gend en Loosterrein. De Spoorzone past in een groene corridor die van oost naar west, dwars door Tilburg loopt. Jos Wilbrink van het Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur was ook van de partij. Hij belichtte meer de kant van het groenontwerp.

Een aardig resultaat van de presentatie van beide heren was dat raadsleden wel eens met eigen ogen wilden zien waar we het over hadden. Afgelopen 19 september was het zover en trok een delegatie raadsleden over het terrein tussen de Hart van Brabantlaan en het spoor. Rondgeleid door Henk Moller Pillot. Samen met Jos Wilbrink kijkt hij vanavond in Paradox terug op het uitje. Evenals VVD-raadslid Jan Heijman en PvdA-collega Auke Blaauwbroek .

Henk blijft een bioloog; hij herkent onmiddellijk een wilde plant uit het gebied. Het kandelaartje (plant uit de steenbreekfamilie; groeit op droge, kalkrijke zandgrond, op muren en soms tussen straatstenen). Hij licht toe dat het Van Gend en Loosterrein iets heel bijzonders is geworden: vroeger had je talrijke braakliggende terreinen maar inmiddels zijn die schaars geworden. De combinatie van geen mest, vrij harde en vrij droge bodem waarin hier en daar wat water blijft staan, is een voedingsbodem voor bijzondere natuur.

VVD-raadslid Jan Heijman kwam met een aardige vraag, vertelt Henk. Is het nou een rotzooitje of is het natuur? Voor Henk maakt dat geen verschil: "Het is hetzelfde. Natuur is natuur als de natuur zijn gang kan gaan. Niet iedereen houdt daarvan maar dat geldt ook voor cultuur. Sommigen houden van een strak gazon, anderen van wildere begroeiing."

"God heeft de natuur geschapen maar het konijn is verantwoordelijk voor de uitvoering." (Henk Moller Pillot)

Jos Wilbrink kijkt meer vanuit de stedelijke planologie en de groenstructuur naar de Spoorzone. Hij pleit voor behoud van het brevierlaantje van de fraters van Tilburg. Voor en groenstrook langs het rangeergedeelte. En voor een duidelijk groene hoek bij de Heuvelring.

Kans
Zijn beide visies eigenlijk wel te combineren? De natuur en de cultuur. Moller Pillot vindt van wel. Hij verwacht ook niet dat hele terrein, het westelijk deel van de Spoorzone dus, natuur zal blijven. Jos Wilbrink benadrukt het belang van een goede regie: je moet via de Spoorzone een groene verbinding maken met het Wilhelminapark (noord), de Warande (west) en Moerenburg (oost). 'Een dergelijke kans heb je in stedelijk gebied maar eens in de honderd jaar.'

Wat hebben de raadsleden eigenlijk gedaan op maandag de 19de? In elk geval geen discussie gevoerd, zegt Henk. 'We hebben gewoon rondgelopen en gekeken. Dat is ook logisch, voordat je beleid gaat maken moet je eerst een beeld hebben wat er in een gebied aan de hand is. De interesse was wel heel groot.' Iets wat Jos Wilbrink beaamt: 'Dergelijke belangstelling heb ik nog niet eerder meegemaakt.'

Een intermezzo in de vorm van een filmpje vormt het bruggetje naar het verhaal van de raadsleden. Raadsleden lopen te staren naar oude rails. Braaf wandelen ze tussen de bomen. Een enkeling snoept frambozen. De muziek van The Teddy Bear's Picnic (1932) wekt de lachlust in het publiek op.

Enorm
Wat is raadslid Jan Heijman bijgebleven? Vooral veel nieuwe informatie, zo blijkt. 'Het gebied was voor mij gewoon hartstikke onbekend.' Overigens is zijn vraag (verwaarloosd of natuurgebied) nog altijd niet beantwoord. Heijman's standpunt is pragmatisch: 'Er ligt op dit moment geen duidelijk plan. Laten we het voorlopig overgeven aan de natuur en ervan genieten. En als het heel mooi wordt, dan moeten we straks des te beter nadenken als we daar iets anders zouden willen realiseren als bijvoorbeeld woningbouw. '

Auke Blaauwbroek keek nogal lelijk in het filmpje. Dat kwam niet door het Van Gend en Loosterrein: hij kwam net van mijn werk bij vakcentrale FNV... Auke blijkt verrast door de omvang van het gebied: 'Veel groter dan je zou denken. Je vindt er zo enorm veel natuur. De bomen zijn ook veel groter dan ik verwacht had.'

Michel informeert hoe het nu verder gaat. Voor Blaauwbroek moeten het nadenken en de discussie nu beginnen. 'We zijn met de Spoorzone begonnen aan de oostzijde. De westkant volgt later.' Hij heeft wel persoonlijke ideeën maar wil de discussie vooral in de raad voeren. Een voorzet geeft Blaauwbroek wel: 'Als we daar zo'n dubbele groene corridor kunnen maken, oost-west en noord-zuid, dan moeten we die kans wel grijpen'.

Frans Post constateert brede steun voor het verhaal van beide rondleiders. Jos Wilbrink is blij met de respons uit de politiek. Hij herhaalt zijn mantra: 'Je moet bij dit soort gebieden vanaf het allereerste begin van planvorming, de natuur en het groen meenemen. Anders moet je straks opboksen tegen andere projecten. We zijn kortom op het goede moment binnengekomen.'

De laatste vraag aan Henk Moller Pillot heeft betrekking op een bericht dat die donderdag in het Brabants Dagblad staat: het IVN trekt zich terug uit de Adviescommissie Stedelijk Groen. Vooral vanwege het ontbreken van een visie op natuur bij de gemeente Tilburg. De verankering in het beleid ontbreekt en straks is er ook nog maar één Omgevingscommissie waarvan het de vraag is of die voldoende aandacht schenkt aan de stadsnatuur.

Is Henk teleurgesteld in de gemeente? Allerminst, zo blijkt: 'Ik denk dat we serieus in discussie gaan komen. Voor de Spoorzone hebben we een eerste en belangrijke stap gezet. Dat is op zich al heel geweldig.'

Frans Post kan dus met grond concluderen dat het onderwerp een vervolg zal krijgen in het café.

Volgend artikel: Boortorens In De Blaak?