Zo goed als nieuw

Twee milieuwethouders stellen zich voor

Berend de Vries behoeft geen introductie. De afgelopen vier jaar heeft hij zich ontwikkeld van een nieuwkomer in de politiek, tot een politiek leider. Verrassend genoeg werd D66 met hem als lijsttrekker de grootste partij in Tilburg. Vrij snel werd een coalitieakkoord van twaalf pagina's gesmeed, progressief en groen van signatuur, met D66, SP, CDA en GroenLinks. Zonder de PvdA dus, en dat zal pijn hebben gedaan.

De wethoudersploeg bevat voor GroenLinks een nieuw gezicht: Mario Jacobs. Voordat hij tot het ambt werd geroepen werkte hij in Helmond als hoofd Economie en Cultuur. Presentator Michel Jehae heeft bewust niet meegedaan met de toost om beide heren onpartijdig en kritisch te kunnen interviewen. En de eerste vraag is: Wie is Mario Jacobs?

Mario blijkt sinds 1991 in Tilburg te wonen. "Ik ben er blijven hangen na mijn studie filosofie, specialisatie ethiek. Via die weg ben ik in aanraking gekomen met begrippen als duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Kernvraag daarbij is steeds: wat is moreel verantwoord?" Als wethouder kan hij zich bezig gaan houden met Ruimtelijke Ordening, Slimme & Duurzame Mobiliteit en Groen, en Natuur & Landschap. De redactie van het Milieucafé vindt het leuk dat hij projectwethouder is voor het grootste stadsbos van Nederland.

Geweldige portefeuille
Berend de Vries zit nog steeds bij te komen van zijn verbazing over die bubbels. Hij wordt geacht zijn dagen en nog wat meer te vullen met de zorg voor Wonen, Milieu en duurzaamheid (inclusief afvalbeleid), en Grondzaken. Waarbij ons direct ook het project Spoorzone opvalt. Hoe kijkt hij daar tegenaan?
"Het is een mooie portefeuille, voor Mario geldt overigens hetzelfde. Een hele korte periode heb ik zelf de groenportefeuille waargenomen, toen Marieke Moorman burgemeester werd in Bernheze. En ik vind het een geweldige portefeuille die ik met enige pijn in mijn hart heb afgestaan. Het plan staat nog steeds om een keer met de huidige nachtburgemeester Gert Brunink een wandeling te gaan maken. Dat gezegd zijnde: ik ben ook blij dat ik een collega heb die eveneens heel erg met dit thema bezig is en zeer betrokken."

De Vries vertelt dat hij in het vorige college (gedomineerd door PvdA en VVD) met zijn eigen prioriteiten, zich min of meer een eenpitter voelde. "Nu is er draagvlak voor een enorme versterking op het front van natuurbeleid en duurzaamheid. De komende jaren kunnen we enorm aan de slag."
Wil de wethouder zeggen dat hij vier jaar is tegengewerkt? Mwah. De Vries blijft diplomatiek: "De VVD zit iets anders in dat soort dossiers en dat is geen nieuws. En de PvdA... die had er niet zoveel over in haar programma staan."

Over naar Mario Jacobs. Michel spreekt van een 'enorme portefeuille': zelfs archeologie valt eronder... "Ja," grinnikt Jacobs, "Berend zei, dat is echt iets voor jou."
Wat direct de aandacht trekt zijn de woorden 'slimme mobiliteit'? Jacobs verklaart dat hij die vraag de hele tijd krijgt. "Terwijl de basisgedachte heel simpel is. Vroeger heette dit gewoon Verkeer en Vervoer. Maar als je doordenkt is meer asfalt draaien, welbeschouwd vrij dom. We willen dit daarom wat slimmer insteken. Vandaar."

Overigens had Jacobs de portefeuille Economische Zaken ook heel interessant gevonden. [Het domein van Erik de Ridder, CDA, red.] Daar kun je zeer interessante combinaties maken met duurzaamheid."
"Mario is erg goed in het maken van dwarsverbanden," valt Berend hem bij.
"Verder zou de relatie met arbeidsmarkt ook een hele waardevolle zijn," vult Jacobs aan. "Maar waar het op neer komt: we zijn het eens geworden dat wij ons samenpakken en allemaal proberen die verbindingen te maken. Alle partijen hebben die intentie en ik hoop ook dat het akkoord dit uitstraalt."

Stadsbos
Berend de Vries is tevreden met de verkiezingsuitslag - hoe kan het ook anders. Als voorman van de grootste partij is hij ook eerste locoburgemeester. "Inderdaad ben ik nu een soort voorman geworden. Inhoudelijk kun je stellen dat deze uitslag het makkelijker maakt om rondom een aantal thema's, gezamenlijk en met overtuiging een agenda op te stellen. Zonder discussies en zonder allerlei uitruil. Over de hoofdzaken zijn we het eens."

De goede verstaander hoeft niet door te vragen. Michel is benieuwd naar de thema's die het akkoord centraal stelt. Men heeft aansluiting gezocht bij de Telos driehoek en ambieert ondernemersgeest, sociaal beleid en duurzaamheid hand in hand te laten gaan. Dit café is natuurlijk vooral benieuwd naar milieu en natuur. Waar liggen de belangrijkste verschillen ten opzichte van de vorige coalitie?

Het Stadsbos springt er voor De Vries uit: "De ambitie die daar ligt was nooit mogelijk geweest in de vorige setting. De ambitie is om een stadsbos neer te leggen waar de combinatie wordt gemaakt met beleving, leisure, natuur en biodiversiteit. Het eindbeeld is nog niet klaar en de gemeente gaat ook geen blauwdruk maken. We gaan dat samen doen met de mensen uit de stad. Ik was erg gecharmeerd van het idee uit een vorig café: begin gewoon met het weghalen van het prikkeldraad. Ontsluit het gebied."

Voor het Stadsbos is zes miljoen euro uitgetrokken. Een fors bedrag... "Er is meer voor nodig," weet Mario Jacobs. "Er is ook nog een project als de Groene Mal, dat om een vervolg vraagt. Zie die zes miljoen euro als een begin."
De kosten worden in eerste aanleg gedacht voor ruilverkaveling. De eigendomssituatie is versnipperd en aaneengesloten gebieden maken kost geld.

Balans
Het valt langzaamaan op dat Mario Jacobs zich uitstekend heeft voorbereid. De filosoof in hem neemt even het woord: "Voor het leven in de stad is het belangrijk dat zaken in balans zijn. Op zich is het niet moeilijk om iets in balans te zetten. Als je economie, milieu en natuur in evenwicht brengt, krijg je een groene en fijne leefomgeving die maakt dat mensen zich goed voelen." De nieuwbakken wethouder oogst er zowaar een spontaan applaus mee.

"En nu we toch bezig zijn wil ik graag een correctie aanbrengen. U heeft het over een budget van zes miljoen. - Maar dat geld is van de stad, niet van het college. U verwacht dat wíj met een plan komen. - Neen: de stad wordt gevraagd met ideeën te komen."

Berend de Vries valt hem bij. Het gedachtengoed van Telos, de drie P's van People, Planet en Profit, betekent dat zaken in balans moeten zijn. "Tilburg heeft een verleden als industriestad. Dus zit er veel vervuiling, dat is een erfenis. Sociaal-economisch zijn de laatste decennia enorme vorderingen gemaakt. Op het gebied van milieu eveneens. Wat je ziet is dat een groot deel van de bevolking daar nog onvoldoende van profiteert. Dat hebben wij als lijsttrekkers niet bedacht, het is gewoon zo als je Tilburg vergelijkt met andere steden."

"De logische conclusie is dat op het gebied van Planet en Profit zal moeten worden doorgepakt. Duurzaamheid bevorderen, en zorgen dat bedrijven deze kant op komen. Maar voor de bevolking, de People, is het cruciaal dat er voldoende onderwijs komt, alsmede een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven".

Schone lucht
De Vries ontkomt er niet aan en hij is er al vaker over bevraagd: hoe zit het met de ambities voor energiezuinig wonen. Als het huidige tempo niet versnelt wordt het 2050 voordat de gehele Tilburgse woningvoorraad verduurzaamd is...
Berend verklaart nu bezig te zijn woningen te bouwen met een energienota van nul. "Binnenkort worden de eerste van deze woningen gerealiseerd. Verder telt Tilburg 90.000 woningen en 30.000 daarvan worden sociaal verhuurd. Voor deze woningen, een derde van het totaal dus, maken we 3 miljoen euro extra vrij."

"Het eindpunt van het huidige Tilburgse klimaatbeleid ligt in 2020. Woningen die na die tijd nog overeind zullen staan, moeten echt worden aangepakt. Dat is de ambitie," zegt De Vries. "Hierover ben ik in gesprek met de corporaties, en na de zomer zullen die gesprekken hopelijk tot een afronding komen."

Mario Jacobs voelt dat er een verandering in de lucht zit. "Het voorbeeld van de Tesla staat hier vanavond voor de deur. De toekomst is aan de slimme en duurzame mobiliteit. Elektrisch rijden is deel van die toekomst. Ik wil meters maken op dit gebied."
Over de Milieuzone en een eventuele uitbreiding daarvan heeft de nieuwe wethouder nog geen standpunt. "Stadsdistributie, dus winkels gepoold bevoorraden met kleine en schone voertuigen, vind ik een aardig concept. Die optie moeten we echt gaan verkennen."

Vergroening
Een GroenLinks wethouder zal zeker ambities hebben voor de fiets? Jacobs haakt er vlot op in - hij zag de vraag aankomen. "De ergste knelpunten willen we zo snel mogelijk uit de wereld helpen. Onze ambitie is om van Tilburg weer een echte fietsstad te maken. Ik zeg er wel bij: dit zal ook samen met de stad moeten gebeuren. Instellingen als het Fietsforum en andere organisaties weten heel goed hoe dat kan."

De Vries doet een economische duit in het zakje. "We gaan ook scherper letten op een groenere economie. Zaken als duurzaamheid en Social return on investment gaan meer nadruk krijgen. Nieuwe investeringen moeten ook opleveren dat meer mensen werk vinden die nu geen werk hebben. Dat hebben we afgesproken."

Met Reyer Gerlagh in de zaal is het klimaatbeleid een logische afsluiter. De Vries meldt dat twee miljoen extra is gereserveerd voor klimaatbeleid. Het vormt de opmaat naar een bevlogen betoog: "Ik kan invoelen dat de confrontatie met de politieke werkelijkheid, bij Reyer tot pessimisme kan leiden. Voor mij is de conclusie dat we daarom juist aan de slag moeten. De moraal van de ontwikkeling zoals Gerlagh die schetst is glashelder: de rijkste landen én de opkomende economieën hebben nu een gedeelde verantwoordelijkheid! Ik neem graag aan dat het op VN-niveau moeizaam loopt. Maar lokaal is het omgekeerd. Juist dicht bij de mensen kun je veel doen. Isolatie is goed voor de planeet, goed voor de portemonnee en goed voor het comfort. Persoonlijk geloof ik heel erg in die aanpak. Aan de slag dus!"

Michel kan het niet laten in dit post-VVD tijdperk: "Is dit coalitieakkoord er een waar groen Tilburg zijn vingers bij kan aflikken? Beide heren beamen het met een eenvoudig en duidelijk Ja.
Nog wat napratend over zwerfafval ("Gaat goed komen") blijkt Berend de Vries zich de les van wijnhandelaar Marcel Kattestaart over natuurlijk koolzuur goed ingeprent te hebben. Heel milieubewust neemt hij de halflege fles Cava mee van het podium.

Volgend artikel: Dear Adam

Michel Jehae, Berend de Vries en Mario Jacobs