‘Zie de natuur als een beroemd schilderij'

Bijna ademloos luistert de zaal naar directeur Ignace Schops van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland, die speels uiteenzet hoe hij op slimme en creatieve wijze natuur ‘verkoopt'. "Als je mensen uitnodigt in mooie natuur, willen ze zich daarvoor ook inzetten. Mensen houden van de natuur."

Met dit laatste in het achterhoofd, bedachten Schops en enkele vrienden in 1997 het plan voor een nationaal park van zesduizend hectare ongerepte natuur in Vlaanderen, in de dichtbevolkte provincie Belgisch Limburg. Op 23 maart 2006 werd het Nationaal Park Hoge Kempen werkelijkheid: een bijna aaneengesloten natuurgebied met meer dan zesduizend planten- en diersoorten, waaronder uiterst zeldzame, werd geopend.

Gesprek met Ignace Schops Schops en zijn team zetten in op ‘toeristische ontwikkeling' en konden daarom onder meer putten uit reconversiefondsen die in Belgisch Limburg waren ingesteld na de sluiting van mijnen. Ze haalden vele gelden binnen voor hun nationaal park: in totaal meer dan 100 miljoen euro. Schops laconiek: "Tja, hoe pak je dat aan... Eerst andere nationale parken bezoeken, zoals in Engeland en op de Veluwe. Dan héél veel lobbyen bij politici. Politici die in de natuur komen, weten dat er iets nodig is." Maar met name de economische impuls die investeren in het natuurgebied meebracht, trok politici over de streep. Vele banen bracht het plan met zich mee, het aantal bezoekers steeg alleen in die Limburgse regio met tien procent en er is een miljoenenomzet bij omliggende restaurants en hotels.

Een deel van de inkomsten vanuit het landschap vloeit terug naar de natuur, via specifieke beheersplannen voor unieke soorten in dit unieke gebied. Schops: "Als je natuur en landschap ook economisch rendabel maakt, willen politici daar graag in investeren. Ik gebrúik de economische redenen om natuur- en diersoorten te kunnen behouden, mijn eigenlijke doel."

Van Gogh
De bescheiden directeur en bioloog gebruikt ook graag metaforen om de waarde van natuur uit te drukken. Zonder demagogisch te zijn. "Elke ‘Zonnebloemen' van Van Gogh is uniek. Als zo'n schilderij kapot wordt gemaakt, is er onherstelbare schade. Zo moeten politici en bedrijfsleiders natuur ook gaan zien. Of je zegt tegen mensen: "Sorry. Uw medicijn bestaat niet meer. Dat is uitgestorven. Eenderde van onze pharmacie is afkomstig van natuurproducten."

Honderdduizenden mensen bezochten inmiddels het nationale park. Schops en zijn team bewaken dat toerisme geen afbreuk doet aan de natuurwaarden. "Ik zie het Nationaal Park Hoge Kempen als parel die alleen kan schitteren als de kroon eromheen ook mooi is. Daarom maakten we vijf lokale toegangspoorten met eveneens ecologische handel en wandel. Deze liggen niet tegen het nationaal park aan, maar soms vijf, zes kilometer ervandaan." Zo is er een blote voetenpad naar het nationaal park toe, waar vorig jaar 65 duizend mensen hebben gewandeld. Schops: "Sommige mensen ervaren die kroon al als nationaal park. Zo kun je stromen van mensen en automobilisten sturen."

Schops kreeg diverse prijzen voor het project, waaronder vorig jaar een grote internationale prijs voor natuurbehoud, de Goldman Environmental Prize. De Europese Commissie noemt het concept waarin natuur en economie worden gekoppeld sinds kort ‘Model Schops'. Het fietsknooppuntenidee, dat inmiddels ook in Noord-Brabant is ingevoerd, komt eveneens van Schops. "Brengt ook 16,5 miljoen op aan inkomsten voor bed&breakfast-gelegenheden en horeca." Een enthousiaste milieuwethouder Moorman vanuit de zaal: "Mensen willen inderdaad investeren in natuur als het op een plezierige manier rendeert." En wethouder van ruimtelijke ordening Jan Hamming: "We gaan er zeker kijken."

Schops wil de wethouders nog wat meegeven: "Er kloppen nu gemeentebesturen in de regio bij ons aan die nog niet bij het nationaal park horen. Ze willen ook bij het nationaal park worden betrokken. Er komt geen rondweg, maar natuur." Hij is vanavond zelf ook geïnspireerd: "Ik zou willen dat wij ook zo'n milieucafé in België hebben, het brengt diverse partijen op een leuke manier bij elkaar."

In het onderstaande korte filmpje (circa 3,5 minuten) krijgt u een indruk van het Nationaal Park Hoge Kempen.