Kan Tilburg iets doen voor Kopenhagen?

Discussie over de bijdrage van gemeente Tilburg aan wereldwijd klimaatbeleid in het volgende item. Maar ook opmerkelijke uitspraken, zoals van milieuwethouder van Breda Wilbert Willems: "China wordt mogelijk Europa's groene aanjager."

Willems en Wijnand Duyvendak, oud-Kamerlid voor GroenLinks en voormalig directeur van Milieudefensie, hopen op een doorbraak op de klimaattop in december in Kopenhagen. Ze dromen van een sterk internationaal klimaatakkoord, onder meer omdat de CO2-uitstoot mondiaal nog steeds stijgt. Duyvendak: "Eerder streefden de rijke landen per 2020 een daling van veertig procent na ten opzichte van 1990, nu 'biedt' de EU twintig tot dertig procent." De VS hebben deze week aangegeven 17 procent minder te willen uitstoten ten opzichte van 1990. "Een eerste stap, maar helaas komt Obama niet op het cruciale moment naar de top", aldus Duyvendak.

Willems: "Duurzaamheid gaat om meer dan milieu - 'Planet' - namelijk ook om 'People' en 'Profit'." Duyvendak vult aan: "Geld voor ontwikkelingslanden voor compensatie wordt denk ik het grootste knelpunt in Kopenhagen. Hoeveel geld willen rijke landen op tafel leggen voor ontwikkelingslanden?" Kosten voor schade als overstromingen en ziekten door klimaatrampen plús de kosten voor duurzame ontwikkeling, dat gaat volgens de Wereldbank om bedragen van dertig tot veertig miljard euro per jaar. Dat mag volgens ontwikkelingslanden niet uit ontwikkelingsgelden komen. Duyvendak: "Voor hen zou duurzame ontwikkeling onmogelijk zijn door klimaatsverandering. Door overstromingen moeten bijvoorbeeld hele Afrikaanse of Aziatische dorpen zich verplaatsen. En als ontwikkelingslanden niet meer mogen ontbossen, gaat dat ten koste van plaatselijke inkomsten, waarvoor ze compensatie willen."

Het is afwachten of China zich anders opstelt dan de Afrikaanse landen tijdens de top. Willems: "China wordt duurzame aanjager. Mogelijk gaat China straks heel Europa infecteren met duurzame technologie. Straks voorzien ze mogelijk heel Nederland van zeer goedkope led-lampen!"

Duyvendak verdedigt tijdens dit item wetenschappelijke modellen over klimaatsverandering: "Klimaatsverandering is niet meer omstreden, maar het tempo daarvan. Volgens wetenschappers hebben we zo'n acht jaar voor onze inzet voor daling van temperatuurstijging, anders wordt er een temperatuurstijging van boven de twee graden verwacht. Gevolg? Gevaarlijke kettingreacties wereldwijd." Hij vindt acht jaar kort. "Na een goed Kopenhagen-akkoord moeten afspraken nog in landelijke wetten worden verankerd en tot beleid leiden."

Gemeentelijke rol
Willems stelt dat gemeentelijk klimaatbeleid cruciaal is voor Nederlandse doelstellingen. "Denk aan autobeleid en uitstoot van broeikasgassen door boeren. Dat kun je lokaal aanpakken, zoals de gemeente Breda in projectteams doet. Die teams, met daarin ambtenaren en bedrijven, komen tot actiepunten." Hij mag als wethouder van de 'duurzaamste gemeente van 2009' tips meegeven aan Tilburg. "Een beoogd gemeentelijk energiebedrijf kan ook dienen voor duurzame energieproductie, bijvoorbeeld met Essent samen." Een tramlijn van Berkel-Enschot naar de Reeshof, zoals bepleit in het verkiezingsprogramma van het CDA, vindt hij een goed plan, mits opwekking van elektriciteit niet met fossiele brandstoffen gebeurt. Verder juicht hij toe: "Onroerende-zaakbelasting differentiëren naar milieubelasting, zag ik in een verkiezingsprogramma. Als je een zuinige woning hebt, betaal je minder ozb, dat lijkt me gunstig."

Hij roept de gemeente Tilburg op tot een integrale aanpak. "Energie en klimaat staan niet los van ruimtelijke ordening, woningbouw en mobiliteit. Neem klimaat ook mee bij plannen voor wegen, openbaar vervoer, nieuwbouwwijken, bedrijventerreinen..." Iemand uit het publiek vult de twee heren aan: "Voor ons varkensvoer wordt er ontbost in de Amazone, burgers hebben ook een eigen verantwoordelijkheid." Willems is het met hem eens: "Ook gemeenten kunnen de hand in eigen boezem steken, wij zijn afnemers van die producten. We moeten de internationale dimensie van ons eigen consumptiepatroon bezien."

Duyvendak zet zich in voor het 'Beat the Heat-klimaatevenement' in de Jaarbeurs op 12 december, georganiseerd door milieu- en ontwikkelingsorganisaties, FNV en CNV. Mensen komen op deze wereldwijze actiedag bijeen om een soort momentum te creëren en politici op te roepen een goed akkoord te sluiten in Kopenhagen. Ook maakt Duyvendak in Kopenhagen voor de VPRO een tv-programma met de titel 'Expeditie Kopenhagen', uitgezonden vanaf 14 december om 22.45 op Nederland 2.

Volgend artikel: ‘Van hebben naar zijn’