'Longpatiënten horen we nergens'

Fijnstof. Heel Nederland heeft er last van, bestuurders en wegenbouwers nog het meest. Supercomputers draaien overuren om wettelijke normen door te rekenen die vervolgens niet worden gehaald. Kan dat niet wat handiger? Volgens Tilburg wel. Vijftien jaar geleden zette toenmalig wethouder Loet Visschers het onderwerp op de agenda. Inmiddels hebben we een heuse milieuzone in de binnenstad en gelden variabele maximumsnelheden op de A58. Werken die maatregelen en is de lucht nu schoner?

Wethouder Marieke Moorman wordt door presentator Michel Jehae geconfronteerd met de resultaten van een vooraf aangekondigde 'handhavingsdag' voor de milieuzone, op donderdag 11 juni: 1 op de 5 vrachtwagens voldoet niet aan de milieunormen. Moorman: "Ik zie dat anders: 80 procent leeft de milieuzone na. In Tilburg is de naleving het beste van alle Brabantse steden." De wethouder vertelt dat in de toekomst de milieuzone zal worden gecontroleerd via camera's, zodat het geen handwerk meer is. "Dan is 100 procent controle mogelijk, op basis van kenteken. Dat zou vanaf begin volgend jaar mogelijk moeten zijn."

De wethouder geeft toe dat zij twee jaar geleden bij de invoering een grotere milieuzone in gedachten had, namelijk het hele gebied binnen de ringbanen. "Maar omdat nog niet alle bevoorrading geregeld was, is begonnen met de binnenstad. Nu wordt het wel tijd voor uitbreiding van die zone, al is daarvoor ook overleg nodig met mensen die niet enthousiast zijn over het idee." Ze onderschrijft de ambitie van Fernand Palmen: houd alle dieselauto's buiten de ringbanen. Maar ondernemers en vervoerders zijn volgens haar vooral geïnteresseerd in economische effecten.

Fernand Palmen is gepensioneerd, maar als praktiserend longarts werd hij dagelijks geconfronteerd met de gevolgen voor de gezondheid van gewone Tilburgers. Waarom is het erg, vraagt presentator Frans Post. Palmen: "Er is sprake van een uitermate groot gezondheidsrisico. De milieuzone is te klein en er zijn te veel uitzonderingen. Het probleem zit in de bewoonde gebieden, en dat is binnen de ringbanen. Dáár moeten voor alle mensen de dieselauto's geweerd worden. Dáár ligt de hoogste prioriteit. Maar ondertussen bouwen we vrolijk nieuwe parkeergarages bij. Eenmaal aangerichte gezondeidsschade is niet terug te dringen. Longpatiënten horen we nergens, en daarom is het blijkbaar geen probleem."

Twitter
Marjo Frenk staat als fractievoorzitter van GroenLinks pal voor zowel milieu als gezondheid. De presentatoren confronteren haar met enkele van haar uitlatingen op Twitter. Daar liet ze weten dat er wel wat grotere slagen gemaakt mochten worden in het beleid voor schone lucht. Welke slagen? Frenk: "Het autoverkeer moet sterker worden teruggedrongen; na de Cityring is het werk nog niet klaar. Want het verkeer trekt dan mee de wijken in. Van mij mag de milieuzone wel de hele stad gaan bestrijken, in plaats van het centrum."

Dan verschuiven de presentatoren de aandacht van de milieuzone naar de snelweg A58, ten zuiden van Tilburg. Daar loopt momenteel een proef met variabele maximumsnelheden. Een nog niet gepubliceerd onderzoek van CE Delft levert interessante gegevens op. In opdracht van Milieudefensie zijn de effecten in beeld gebracht van een snelheidsverlaging naar 80 km per uur. Wat blijkt? De uitstoot door het autoverkeer gaat met tientallen procenten omlaag, mits er gehandhaafd wordt. "Die handhaving is wel in orde", weet de wethouder, "maar de uitvoering van de proef kan een stuk beter. De borden zijn niet overal zichtbaar."

Presentator Michel Jehae vraagt zich vervolgens af hoe het komt dat de Mall en het Midi-theater veel politieke reuring opleveren, terwijl het rond de luchtverontreiniging zo stil blijft. Marjo Frenk ziet wel brood in wat meer tumult op dit dossier. Maar Palmen heeft niet veel vertrouwen in de politiek: "Het volk zegt: ik wil op de Heuvel parkeren. Mensen kijken niet verder en denken dat het risico hen niet zal treffen." Palmen verklaart als gepensioneerde meer tijd te hebben en kondigt aan dat hij een actiegroep voor schone lucht gaat oprichten. Die aankondiging wordt door het geïnteresseerde publiek met luid applaus ondersteund.

Volgend artikel: Langzamer is zuiniger