De auto en de verkiezingen

Drie vinnige debatjes over verkeer en vervoer

Het kabinet heeft zijn spierballen laten zien. Nieuwe auto's moeten vanaf 2030 emissieloos zijn. Dat is fijn voor het klimaat en goed voor de luchtkwaliteit. Nu is 2030 relatief kort dag en de vraag is of de lokale politiek hiermee alvast aan de slag kan. In Tilburg zouden we bijvoorbeeld kunnen voorsorteren met milieuzones. Of mensen verleiden tot schonere auto's, via parkeertarieven of dito heffingen. Bijkomende vraag: welke mensen kunnen het zich veroorloven om goed bezig te zijn met het milieu? Want een elektrische auto is niet voor iedereen weggelegd. Het zou raar zijn als milieuheffingen vooral de mensen gaan treffen met de laagste inkomens.

Het Milieucafé neemt een voorschot op de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 door VVD, CDA, SP, D66, GroenLinks en PvdA met elkaar in debat te laten gaan over de heilige koe. Lièver een sgoon waoge den un veuul waoge! De partijen hebben afgevaardigd Maarten van Asten voor de VVD; Jan van Esch (D66); Evelien Kostermans (GroenLinks); Yusuf Celik (PvdA); Marti de Brouwer (CDA) en Kees van Ham namens de SP.

In het item is een rol weggelegd voor het publiek maar dit pakt slecht uit. Eerst laat de website van de mentimeter –waarin live kan worden gestemd via internet- het afweten. Daarna laat de brakke verbinding ook de laptop van de redactie zodanig crashen dat de powerpoint niet meer aan de praat te krijgen is voor de rest van het programma. Het mag de pret niet drukken.

De opzet van het debat is eenvoudig: Een stelling per ronde, drie rondes van drie minuten, per ronde een debat tussen wisselende duo's.

Veilig
In de eerste ronde treedt Yusuf Celik (PvdA) in het strijdperk tegen Evelien Kostermans (GroenLinks). GroenLinks verklaart klaar te zijn voor de verkiezingen. Evelien staat zelf op plaats 2 van de lijst die wordt aangevoerd door wethouder Mario Jacobs. Wat haar betreft moet het college eerst gaan zorgen dat kinderen veilig naar school kunnen lopen en fietsen. Veel ouders brengen hun kroost met de auto naar school en dit levert hinder en gevaar op.

Yusuf Celik meldt trots te zijn op de PvdA-conceptlijst die recent is gepubliceerd. Zelf fungeert hij als lijsttrekker van "de meest duurzame, meest sociale en meest kleurrijke partij." Op verkeersgebied wil hij de milieuzone en de sloopregeling voor oude vervuilende auto's weer op de agenda zetten. De steun voor die drie jaar geleden voorgestelde maatregelen is verdampt en dat is zonde.

Stelling 1
'In 2020 staan in elke straat 4 laadpalen'
Yusuf kan zich hier helemaal in vinden. Eerder heeft de PvdA al een plan voor 10.000 laadpalen gepresenteerd. Het tempo van invoering ligt momenteel te laag. De overheid is er om gewenste ontwikkelingen tot stand te brengen.

Evelien is er op zich wel voor, maar mensen kunnen nu ook al laadpalen aanvragen. Eigenlijk is GroenLinks meer voorstander van auto's delen, en van flexibel vraaggericht vervoer. Het beleid verengen tot elektrische auto's is niet handig.

Celik noemt dit een 'fantastisch links argument' maar de ambitie kan gewoon omhoog. "Wij hebben de taak om de versnelling op gang te brengen." Het concept van de deeleconomie vindt hij verder uitstekend maar het is een kwestie van en-en, niet van of-of. Evelien werpt tegen dat niet elke straat geschikt is voor laadpalen. Ze ziet meer in een centraal punt in de wijk, waar auto's en deelauto's en fietsen worden geparkeerd.

Yusuf vraagt aandacht voor de luchtkwaliteit, daar kun je wat aan doen als overheid. Evelien is daar geen tegenstander van maar beschouwt het verhaal gewoon breder. Ze herhaalt: in sommige wijken zullen meer laadpalen handig zijn, in andere straten misschien niet. Daarmee is de tijd op. Van de andere partijen is alleen het CDA voor de stelling. In de zaal blijkt een hele kleine meerderheid tegen.

Cityring
In ronde twee neemt CDA-er Marti de Brouwer het op tegen SP-er Kees van Ham. De SP is net een week klaar met de lijst. Hijzelf komt terug in de raad want hij staat op plek 3 en de SP verwacht 7 zetels te halen. Ook het CDA heeft afgelopen zaterdag een groepsfoto kunnen maken van de top 20 van kandidaten. De Brouwer staat op plaats 5 'dus dat komt wel goed'.

Het CDA kent diverse speerpunten op verkeer en vervoer en staat inhoudelijk eigenlijk dicht bij GroenLinks. Verder is men voor 0 verkeersdoden, minder hard rijden op de Cityring en dergelijke. Ook de SP wil een veiliger cityring, in combinatie met een autoluwe binnenstad. Daarom moet er eindelijk een transferium komen zodat auto's het centrum helemaal niet hoeven benaderen.

Stelling 2
'De milieuzone moet ook gaan gelden voor oude personenauto's'
Marti de Brouwer is faliekant tegen uitbreiding van de milieuzone. "Het is allerminst duidelijk of het nu wel of niet helpt. Ik vind het geen goede maatregel." Kees van Ham verklaart zich daarentegen helemaal voorstander. "Alle auto's moeten uit de binnenstad en dit is een mooie eerste stap. Het centrum van Tilburg laat de hoogste graad van luchtvervuiling zien."

Helemaal niet waar, zegt het CDA. Als je de metingen van het RIVM en het KNMI erbij haalt zie je dat Oud noord en de Besterd relatief schoon zijn. De ergste verontreiniging heerst in West, in De Reit. "En de mensen daar wonen vlak bij een groen gebied dus waar hebben we het over."

De SP geeft zich niet gewonnen. "Al die cijfers komen uit rekenmodellen, het zijn geen werkelijke metingen. Wij meten zelf bij de Katterug, op een meetpunt dat daar is neergezet met steun van Milieudefensie. Daaruit blijkt glashelder dat we de Europese norm voor stikstofdioxide van 40 microgram per kubieke meter, niet halen." Waarop het CDA weer meldt te beschikken over twee wetenschappers die precies hetzelfde zeggen als de woordvoerder.

De vier overige partijen zijn gelijkelijk verdeeld over deze tweede stelling. In de zaal is een derde van publiek voor maar de stemming verloopt wat chaotisch door de technische storingen.

Parkeren
De laatste ronde van dit minidebat staat in het teken van parkeerbeleid. De VVD en D66 zijn aan de beurt. Maarten van Asten (op internet omschreven als 'de best zingende Brabo van de JOVD) verklaart dat de VVD gericht is op duurzaam besturen. Men staat voor een groen rechts beleid. Hijzelf is met zijn 25 jaar een voorbeeld van aantredend nieuw talent en hij staat op plek 2 van de lijst. Zijn partij wil de Ringbanen aandacht geven. Kruispunten daarin moeten veiliger worden voor fietsers door middel van tunnels en bruggen. Trefwoorden zijn veiliger, schoner, betere doorstroming.

Jan van Esch meldt spitsvondig dat D66 nog helemaal niet klaar is met de verkiezingen: "De lijst en het programma zijn klaar maar de campagne moet nog worden gevoerd!" Hijzelf staat op plek 11. Daaraan ontleent Van Esch vertrouwen want met 9 zetels en twee wethouders is de raadszetel binnen bereik.

Stelling 3
'Laat elektrische auto's gratis parkeren en oude auto's tegen dubbel tarief'
De VVD is voor gratis parkeren voor elektrische auto's, het is een punt uit hun verkiezingsprogramma. Goed gedrag moet je stimuleren. Over de betaalbaarheid van e-auto's maakt Maarten zich geen zorgen: er komen snel ook minder dure modellen op markt. "Automobilisten dubbel laten betalen voor een parkeerplek vinden we niet goed. De binnenstad moet voor iedereen bereikbaar zijn."

Jan van Esch ontpopt zich als geroutineerd debater. "De VVD presenteert nieuwe mensen maar laat hetzelfde geluid horen. Ga dat verhaal over elektrische auto's maar vertellen in Broekhoven!" Maarten verklaart alleen goed gedrag te willen stimuleren. Waarop Jan weer: "Parkeren in Tilburg is nu al lastig. Daarom is het goed dat er blauwe zones zijn. Het is gewoonweg te simplistisch om voor te stellen rijke mensen gratis te laten parkeren." Maar voor 20 mille heb je toch al een autootje met stekker, werpt Maarten op. "En dat is heel veel geld voor heel veel mensen," gaat Van Esch door.

De VVD herpakt zich: waarom zou je dieselauto's dubbel tarief willen laten betalen. Veel mensen in Tilburg rijden in zo'n auto en die wil je toch ook niet verplichten om een nieuwe auto te kopen? Maar D66 blijft "het echt belachelijk vinden om mensen met een oude auto dubbel te laten betalen omdat ze geen 20 mille kunnen ophoesten. Zoiets is echt absurd."

Van de overige partijen blijkt niemand het eens met de stelling. Het CDA niet, de SP niet, de PvdA niet en GroenLinks evenmin. D66 kan dus veel steun verwachten in de coalitievorming. Het publiek reageert lauw op de stelling maar dit komt vermoedelijk omdat er niet zo veel autobezitters onder zullen zijn. De meeste mensen hebben geen mening.

Daarmee zijn drie snelle debatrondes verreden, ondanks motorpech en een kapotte versnellingsbak.

Volgend artikel: Muziek: From Nashville