2017

Een productieve avond

Bij het afsluitend gesprek met Ed Nijpels, Anne-Marie Spierings, Paul Smeulders en Berend de Vries laat de laatste weten alvast enkele dingen genoteerd te hebben voor de komende coalitie-onderhandelingen. Ed Nijpels smeedt het ijzer als het heet is: "Waarom halen we niet voor de verkiezingen, Brabantbreed een keer alle lijsttrekkers bij elkaar voor een groot debat? Leg ze op het spit! Wat is nu het belangrijkste thema voor jullie voor de komende vier jaar? Net als in dit Milieucafé. Dit is een goed initiatief, en ik ben bereid om dat provinciale debat te leiden! Met Marjan Minnesma als mijn vaste partner..."

"Die kaartjes voor het Kruikenconcert heb je verdiend," grinnikt Berend de Vries.

Een navrant punt is wel dat duurzaamheidsinvesteringen alleen bereikbaar zijn voor welgestelden.
Ook daar ziet Minnesma mogelijkheden. Om een start te maken met 50 energieneutrale woningen maakte ze een rondje langs pensioenfondsen. Met als voorstel: consumenten moeten het benodigde bedrag, dus die 35.000 euro, kunnen lenen zonder hypothecaire toetsing. "De deal is dan dat je de 150 euro per maand die men minder kwijt is aan energiekosten, vervangt door een afbetaling van 150 euro op die lening. De pensioenfondsen zijn nu aan het bekijken of dit wettelijk en juridisch mogelijk is. Verder zijn er gemeentelijke subsidies denkbaar, en speciale leningen. Dus er gloort wel degelijk hoop voor lage inkomens."

Tilburg en de provincie zoeken beide naar manieren om van kleine projecten grote te maken. Die hebben de pensioenfondsen nog niet aan de deur gehad. Maar Minnesma pleit ook voor een down to earth benadering. "Met die Nul op de Meter woningen deinzen mensen terug voor van die dure potdichte huizen. Doe het gewoon pragmatisch. Nu is het moment dat we de steden mee kunnen krijgen."

Woningen zonder aardgas
Ed Nijpels heeft nagedacht over de zogeheten gebouwgebonden financiering. "Als je stevig investeert in je huis kan een probleem ontstaan bij verkoop of verhuizing. Dan moet je die investering grotendeels afschrijven na een relatief korte periode van bijvoorbeeld vijf jaar. Je moet dus een manier vinden om die duurzaamheidslening te laten vastzitten aan het onroerend goed. Let wel, dit is van belang want Nederland telt vijf miljoen eigenwoningbezitters."

Anne-Marie Spierings kan zich voorstellen dat een deal wordt gemaakt met Enexis. "Als het zo gaat lopen, kan provincie ook best geld uitzetten voor een langere periode." Waarop Nijpels concludeert dat men het eens is met elkaar. "Het gaat eigenlijk alleen nog maar over het tempo."

Wethouder Paul Smeulders krijgt de vraag wat er zou moeten staan in het Helmondse coalitieakkoord. Hij benadert het breder: "We kijken nu steeds op huisniveau. Vroeger in de Middeleeuwen deden mensen dat ook. Ze bouwden allemaal een terp tegen het hoogwater - totdat ze ontdekten dat een gezamenlijke dijk slimmer was. Wij staan nu op een vergelijkbaar punt. Gaan we het allemaal zelf doen? Of gooien we allerlei vraagstukken op een hoop, en gaan we daar met elkaar afspraken over maken. Dan kun je namelijk echt tempo maken. Dan werk je buurt voor buurt, in plaats van huis voor huis."

Berend de Vries is het heel erg eens met Paul. "Via de VNG was het relatief makkelijk draagvlak te krijgen om aardgas te schrappen uit nieuwbouwwoningen. Wij gaan echter in Tilburg moeilijke gesprekken krijgen als we daadwerkelijk ertoe overgaan om gasleidingen uit bestaande woningen te slopen. Niet alle burgers zullen dat prettig vinden. Enexis denkt dat het misschien verstandiger is om ze voorlopig maar te laten liggen. Technisch zijn die leidingen nog niet afgeschreven. En het net kan eventueel worden hergebruikt voor bijvoorbeeld waterstof."

Industrie grootverbruiker
Voor Marjan Minnesma is een duidelijke koers belangrijk. "Als helder is dat aardgas verdwijnt gaat niemand nog een nieuwe ketel aanschaffen. Overal warmtenetten aanleggen vind ik geen verstandig alternatief en het is ook een dure oplossing. Gas afkoppelen moet niet automatisch leiden tot een nieuw netwerk. Kijk liever goed naar Wat past Waar, en Waarom.

Anne-Marie Spierings vraagt aandacht voor de industrie. "Nieuwbouw per direct energieneutraal voorschrijven is verstandig en ook nauwelijks duurder. Je hoeft dan niet financieel te concurreren met andere wensen want mensen hebben altijd andere prioriteiten. Maar we moeten vooral ook de industrie aanpakken: woningbouw is maar goed voor een kwart van het energieverbruik. Dan hebben we dus nog driekwart te gaan."

Ed Nijpels heeft vanavond ware woorden gehoord: "Wat je kunt doen moet je gewoon doen. Ik zie geen enkele reden om gemeenten de vrijheid af te nemen om dat te besluiten," grapt hij. "Mevrouw Spierings heeft gelijk: driekwart van de uitstoot is afkomstig van andere bronnen dan huishoudens. De grootste emittenten (die 9 PetaJoule bedrijven) dreigden hun afspraken niet na te komen. We hebben dat met de borgingscommissie weten te voorkomen door te dreigen met een wettelijke maatregel. Die moet nog wel worden gemaakt! Uiteindelijk kan niemand de dans ontspringen. Geen MKB, geen woningcorporaties. Allemaal moeten ze bijdragen. Dat is de opgave die we samen hebben."

Als het gaat over de formatie in Den Haag weet Nijpels: "Die klimaatminister komt er. Vraag is alleen wat deze persoon in portefeuille krijgt. Aan een coördinerend bewindspersoon (zoals met het grotestedenbeleid, of meneer Rouvoet als hoeder van het gezin), heb ik geen behoefte. Die minister moet Energie in portefeuille hebben. Anders is het een kansloze missie."

Het vormt een krachtig slotakkoord van een ongekend succesvol Milieucafé. Met dank aan de gasten en aan het massaal opgekomen publiek.

 


Volgend artikel: Muziek: Joe Buck

 

 


Foto's: Wendy Presser

Verslag: Hans van den Berk