Stadsbos vergelijkbaar met Huis ter Heide
Een sterk koppel met een missie
Tilburg is rijk bedeeld met natuur. Niet alleen in de stad, vooral ook eromheen. Vroeger stond daar een term voor: de Groene Mal. Tegenwoordig kennen we het Noorderbos, landschapspark Moerenburg, landgoed Huis ter Heide, landschapspark Pauwels. En dan gaat het nog alleen maar over gebieden die direct aan de stad grenzen. Vandaag moeten we het hebben over het Stadsbos.
Het Stadsbos was al onderdeel van het tweede akkoord van Paradox en het landde ook in het coalitie-akkoord van 2014. De ontwikkelingen lijken echter te stagneren. Deelprojectjes komen wel van de grond maar de grote lijn ontbreekt. Vraag is hoe nu verder? Twee deskundigen komen hun visie geven. Lex Querelle is bekend als boswachter van de Loonse en Drunense Duinen en Huis ter Heide, en omdat hij al vaker in het Milieucafé te gast was. Redactielid en presentator Frans Post geldt als een van de geestelijke vaders van het concept. Tot grote hilariteit verschijnt hij op het podium met letterlijk een andere pet op: hij is verkleed als veldbioloog. Om iedere rolverwarring uit te sluiten.
In het begin was Frans Post ook actief als ambassadeur van het Stadsbos maar dat is vrij snel gestopt, vertelt hij. "De bedoeling was dat ik ingediende projecten mee zou beoordelen. Maar dat doe ik al de hele dag voor mijn werk… Ik ben er nog wel bij betrokken, organiseer bijvoorbeeld veel excursies."
Lex Querelle heeft tegenwoordig bij Natuurmonumenten als werkgebied Midden-Brabant, maar is ooit begonnen op Huis ter Heide. "Dat was toen een kaal gebied met landbouwgrond." Daar ziet Frans Post direct een overeenkomst met het Stadsbos; daar is het nu eigenlijk ook een bende, met veel saai bos, grasland en mais.
Koppel
Lex vertelt dat in Huis ter Heide in het begin ook alleen maar saai dennenbos en landbouwgrond te vinden was. "Als Natuurmonumenten zijn we gaan kijken naar waar de natuurwaarde zat. De rest hebben we aantrekkelijk gemaakt voor recreanten." Frans wijst erop dat een partij daar regie heeft gepakt. "Vervolgens is er rijke natuur gekomen aan de ene kant, en een heel populair gebied voor bezoekers aan de andere kant. Zoiets kan in het Stadsbos ook."
Volgens Lex komen nu vooral rustzoekers naar het landgoed. "Die vinden de Loonse en Drunense Duinen te druk. We hebben een ontwerpfilosofie: elke tien minuten moet de wandelaar een andere omgeving krijgen voorgeschoteld." Waarop Frans weer inhaakt dat ook dit heel goed zou passen in het Stadsbos. "Een uitloopgebied voor de stad, een plek waar je een ommetje kan maken of kan fietsen. Ieder kwartier dient zich een nieuw element aan. Bos, rivier, kinderboerderij, uitspanning, poelen, hei, een ATB-route etcetera."
Wat zou je allemaal in het Stadsbos kunnen realiseren?
Lex Querelle komt met een praktisch voorbeeld. "Je kunt vennetjes aanleggen midden in het bos. We kennen ook vennen in Huis ter Heide. Iedereen had echter zijn eigen paadje uitgesleten naar zo'n plek. Vervolgens hebben we een vlonderpad laten aanleggen met een uitkijkpunt. Dit bleek de bezoekers veel meer te geleiden en zodoende ontstond minder verstoring voor de natuur." Gek genoeg zijn ter voorkoming van verstoring ook veel rasters opgeruimd. "Mensen hebben dan geen behoefte meer om over het hek te klimmen en naar de andere kant te gaan."
De blik richt zich naar de gemeente Tilburg. Waar zou die zich in het Stadsbos op moeten gaan richten?
De rol van de gemeente is die van regisseur en hoofdaannemer, licht Frans toe. "Allereerst moet er een inrichtingsschets komen voor het Stadsbos als geheel. Vervolgens een plan voor de komende vier jaar voor het gebied ten zuiden van de Gilzerbaan. De Oude Ley moet weer gaan meanderen, dennenbossen moeten worden vervangen door moeras, vennen, loofbos, heide en zand. Particuliere eigenaren die dwars blijven liggen moet een verplaatsingsbod worden gedaan met aanvullende faciliteiten. En ook aan de noordkant zien we graag meer loofbos en open plekken."
"Het is zaak om helderheid te scheppen over de kwaliteiten en het streefbeeld aan de zuidkant van de Gilzerbaan," besluit Post. "Als dit bekend is krijg je ook minder discussie over andere zaken als een ATB-route." En Querelle vult aan: het plan moet de basis zijn voor het versterken van de natuur.
Kortom:
Zorg voor een goed onderbouwd plan voor het Stadsbos en voer het ook uit.
Zorg dat het Stadsbos over zes jaar net zo mooi is als Huis ter Heide nu.
De zaal is goed voor een enkele aanscherping. Een dame roept op om recreanten niet overal te laten komen. "Zorg voor zonering. Geef de natuur ook de ruimte en de rust." Waarop Frans Post: "Dit is precies de essentie van wat wij betogen."
Een ander wil in Moerenburg geen nieuwe commerciële activiteiten en geen nieuwbouw.
En Gert Brunink wijst er nog eens op dat we met het Stadsbos praten over 1.450 hectaren, anderhalf keer het Amsterdamse bos. "Dat heeft dus een enorme potentie."
Volgend artikel: Tilburg weer een echte Fietsstad
Postwachter, Lex Querelle
Verslag: Hans van den Berk
Foto: Jasper Schoonhoven
