Snel, zichtbaar en substantieel
Wethouder Mario Jacobs over twee jaar Stadsbos
Al geruime tijd gaat het in het Milieucafé regelmatig over een Groot Groen Onderwerp: het Stadsbos 013. Vorige keer gaven drie raadsleden te kennen dat er wat hun betreft wel wat meer vaart achter de planvorming mag worden gezet. Dit keer is Mario Jacobs te gast om zijn kant van het verhaal te schetsen. Hij begint met wat algemeen nieuws over biodiversiteit. Zo is er een experiment met ecologisch bermbeheer gestart in Tilburg West (Wandelbos). In de Reeshof zijn aannemers tegenwoordig verantwoordelijk voor ecologisch bermbeheer. Het groen in Moerenburg: natuurvriendelijk beheerd. En om de stadsimker tegemoet te komen: de gemeente probeert braakliggende terreinen zo in te zaaien dat insecten er baat bij hebben. Verder is pas geleden een Green Deal infranatuur getekend die voorziet in ecologisch beheer langs het spoor en onder hoogspanningsmasten.
Maar we kwamen voor het Stadsbos. Het beeld is bekend: er staan drie stadsparken in het coalitieakkoord: het Stadsbos, Moerenburg, en een gebied in Noord. In totaal is daarvoor 6 miljoen euro beschikbaar. Jacobs tempert direct de verwachtingen dat dit veel geld is want er was veel meer nodig dan dat. Voor het huidige werk in uitvoering –zeg maar de restanten van de Groene Mal- is alleen al 40 miljoen nodig. En ecologische verbindingszones kosten ook ongelooflijk veel geld. Maar concreet staat nu 1,2 miljoen gereserveerd voor het Stadsbos.
Oogst
De hoofdvraag van vanavond is wat er de afgelopen twee jaar is gedaan. Mario legt uit dat het werk in twee delen wordt aangepakt. Het eerste pakket is het meest spannend en komt op de schouders van de gemeente. We praten dan over infrastructuur en zware natuuringrepen. Het tweede pakket noemt de wethouder de 'experimentele lijn' en daar gaat de gemeente bewust juist niet over. De bedoeling is dat mensen uit de stad zelf met ideeën komen. "De overheid heeft de sterke neiging om voortdurend plannen over te nemen en dit willen we juist niet." De gemeente faciliteert zogezegd en daartoe zijn drie zogeheten 'expeditieleiders' aangesteld.
We zijn natuurlijk benieuwd naar de oogst van al die plannen uit de samenleving. Jacobs weet dat er een kleine honderd voorstellen zijn binnengekomen. Een aantal is gerealiseerd, een aantal zijn onderweg. Hij noemt als voorbeeld de Stadsakker aan de Zwartvenseweg, bij de spoorwegovergang aan de Reeshofdijk. Samen met vier partijen zijn hier oeroude graanrassen terug gezaaid. Tegelijk wordt een elegante verbinding gelegd met het bijenlint.
En waar moeten we aan denken bij de grootschalige ingrepen?
Jacobs noemt direct het besluit over de Drijflanen. Dit gebied, waar ooit nog een Floriade was geprojecteerd, zou ooit bebouwd worden en dat gebeurt nu niet. Daar is de wethouder heel trots op en hij krijgt er ook een welgemeend applaus voor in Paradox.
Daarnaast zijn meer dan 20 poelen in een corridor aangelegd. Met als gevolg dat een aantal nieuwe boomkikkersoorten zijn gezicht weer laat zien.
Ontoegankelijk
Het voornaamste kritiekpunt op het Stadsbos blijft dat het gebied zo ontoegankelijk is. De beleving van de bezoeker kan worden samengevat tot 'prikkeldraad' en van de toegezegde ommetjes is amper iets te merken. De wethouder memoreert dat er recent wel wat hekwerk is weggehaald. De gemeente werkt daar samen met het Brabants Landschap en met golfbaan Prise d'Eau. "Maar het versnipperde eigendom bij 't Geregt maakt het uiterst lastig om meters te maken. Eigendom levert echt een grote barrière op. Op het gebied van de Tilburgsche Waterleiding Maatschappij hebben we gekeken of daar mogelijk doorsteken te maken waren. Sommige gebieden bleken echter heel kwetsbaar en op dat voornemen zijn we teruggekomen. We kijken nu verder wat wél kan."
Een derde probleem in het Stadsbos is dat we praten over een groot waterwingebied. Daarover is Mario Jacobs niet zo pessimistisch. "Aan de ene kant blijkt uit metingen wat je zou verwachten: menselijke activiteit heeft effect gehad op de kwaliteit van het grondwater. Het spreekt voor zich dat deze vervuiling niet mag doorzetten. Maar van de andere kant vind ik toegankelijkheid niet per se slecht. Het geeft immers ook extra ogen in het gebied." De wethouder bedoelt dat er veel drugsafval wordt gedumpt. En zeer recent beschreef het Brabants Dagblad nog de overlast door motorcrossers in de Kaaistoep.
Sneller, zichtbaarder, robuuster
Dat ingewikkelde projecten een lange looptijd kennen is algemeen bekend. Van de andere kant zit het huidige college nu midden in zijn regeerperiode. Er zal toch enige druk op de planning staan om onomkeerbare resultaten op te leveren voordat het volgende college aantreedt?
De wethouder laat zich niet verleiden tot het noemen van een harde datum. "We werken in een groeimodel. Ik kan geen harde data noemen en we beginnen voorzichtig. Golfclub Prise d'Eau gaat meehelpen. De TWM gaat no-regret gebieden openstellen. We zullen dus zeker veranderingen te zien krijgen. Uiteraard hoop ik dat het flinke zijn."
Drie raadsleden uit de coalitie lieten zich vorige keer onomwonden uit: het mag allemaal wel wat sneller, zichtbaarder en robuuster. Hoe verklaart Jacobs hun kritiek?
In aanvulling op wat hij al zei ziet hij ook een bepaalde gedachtentrein op stoom komen: "Men komt al snel in een bepaalde flow terecht. Ik ontken hun kritiek niet maar kan net zo goed ook andere voorbeelden noemen. Het besluit over de Drijflanen is echt een groot ding. Er is verlichting aangelegd langs de Gilzerbaan die werkelijk uniek is want vriendelijk voor vleermuizen. Ook heel belangrijk. De Leijen worden gereconstrueerd. We zijn nu bezig om een deal te sluiten met de provincie en de B5 vanuit het Groenfonds. De ambitie is om 500 hectaren natuur te gaan aanleggen in Brabant. Daarvan landen er honderd in Tilburg en twintig in het Stadsbos. Nogmaals, er gebeurt veel en het gaat niet altijd snel. Maar Moerenburg duurde ook lang en hetzelfde geldt voor de Spoorzone in het centrum."
Er zijn ook noten te kraken over de communicatie. Gaat het over het Stadsbos, dan is de eerste reactie bij Tilburgers: wat is dat? En als je erover doorpraat is de feedback dat men er nooit iets over hoort of ziet.
Mario Jacobs weet dat communicatie ingewikkeld kan zijn. Soms kun je het als gemeentebestuur bijna niet goed doen. Zeker is dat het altijd beter kan. Evengoed stond pas nog een dubbele pagina in het Brabants Dagblad over het Stadsbos. Hij herinnert zich een andere spread met de drie expeditieleiders. Idem dito bij de start van het Stadsbos. Het programma Vroege Vogels van de Vara komt volgende week langs. Hij bedoelt maar: de gemeente doet genoeg om de blijde boodschap bekend te maken. "Een monotoon gebied aan de zuidwestkant van Tilburg wordt langzaam maar zeker getransformeerd. We doen dat samen met natuurclubs en grondeigenaren. Mijn belangrijkste ambitie is hier dingen realiseren die niet worden teruggedraaid."
Mountainbike route
Eén van de initiatieven in het Stadsbos haalde net de publiciteit. Tony Weggemans is met een aantal gelijkgestemden initiatiefnemer voor de ontwikkeling van een MTB-route. Mountainbiken is populair in Tilburg. Er zijn maar liefst 6.000 beoefenaars van de sport die alles bij elkaar tussen de 800 en 1.200 ritten per week maken.
Gevraagd naar het waarom legt Weggemans uit dat de bestaande route in de Loonse en Drunense Duinen erg druk is. Het Stadsbos biedt in elk geval voldoende ruimte voor een alternatief. De zesduizend mtb-ers in Tilburg leiden volgens hem een beetje een verstopt leven. "Sommigen rijden alleen in de zomer, of juist alleen in de winter, of het hele jaar door. Mountainbikers zijn niet altijd even herkenbaar. Soms komt dat door de modder."
Geen plassen
De beoogde route ligt nog niet vast maar Tony kan wel uitleg geven over hoe zo'n route tot stand komt. "We hebben eerst tijdens een verkenningstocht de cafés in kaart gebracht. Normaal levert de verbindende lijn tussen de cafés al een heel aardige route op. Maar dat bleek in het Stadsbos minder goed uit te pakken want er zijn onvoldoende kroegen. We willen beginnen bij de Hockeyclub Tilburg. Onze beoogde route gaat langs de randen van het gebied ten zuiden van de spoorlijn Tilburg-Breda. Verder steken we een stukje door de Reeshof heen. De Warande laten we links liggen, daar is het te druk met wandelaars."
Is een route eenmaal uitgezet, dan verkoopt hij zichzelf. Mensen kunnen immers direct gaan fietsen. De beperkte toegankelijkheid is een issue waar ook de mtb-ers tegenaan liepen: "Het prikkeldraad moet er inderdaad voor een deel uit." Goede paden zijn bij voorkeur gereserveerd voor mountainbikers, om conflicten te vermijden. En verder moeten er geen plassen staan: "MTB-ers hebben een hekel aan plassen, gek genoeg. Daar rijden ze met een boog omheen."
Proefrit
De initiatiefnemers zijn nu met steun van de gemeente op zoek naar grondeigenaren die willen meewerken. Het doel is een route van circa 20 kilometer. Met veel bochtjes... Een deel wordt gezocht in het waterwingebied dat deels is afgesloten. Een saai gebied met veel potentie, herkent ook Tony Weggemans.
Wethouder Jacobs toont zich blij met het initiatief. En hij vindt ook dat de route er snel moet komen. "Bij illegale routes zie je vaak dat mensen minder respect hebben voor de ecologie. Hier kun je het goed regelen."
Weggemans heeft goede hoop dat over een jaar, pakweg mei 2017, de route in gebruik kan worden genomen. Eind september ligt een proefrit in het verschiet voor de bezoekers van het Milieucafé. In de eerste editie na de zomervakantie volgt een aankondiging annex uitnodiging.
Volgend artikel: Robin Haijes
Foto's: Wendy Presser
Verslag: Hans van den Berk
