Het Stadsbos:

De visie op de bosfietser

Tilburg is rijk aan groen, zowel buiten als binnen de stad. Niet alle groen is echter natuur. Biodiversiteit en natuurontwikkeling is daarom een beleidsdoelstelling maar van de andere kant willen we ook dat mensen van de natuur kunnen genieten. Het huidige coalitieakkoord wil in het Stadsbos de natuur versterken en ook het gebied toegankelijk maken voor recreatie. Vraag is wat het nieuwe gemeentebestuur gaat doen. Daarover werpen twee pitchers een balletje op.

Pitch 1
De eerste is geen onbekende. Victor Retel Helmrich is architect en was al eerder te gast in het Milieucafé. Hij leverde het eerste schetsontwerp voor het stadsbos. Victor is een geboren Tilburger en komt uit een creatieve familie. Hij begon zijn carrière als bioloog en zet zich in voor de natuur in Tilburg en omgeving. Zijn motivatie om vanavond het podium te betreden: "Eigenlijk is natuur te belangrijk om over te laten aan politici"

Victor merkt op dat er begripsverwarring heerst over wat natuur is. Zijn stelling is simpel: alles is natuur, zelfs de mensen die in Tilburg wonen. Maar dat maakt groen en natuur nog niet tot uitwisselbare begrippen. Zijn betoog komt erop neer dat het geen goed plan is om maar lukraak dingetjes te gaan realiseren in het Stadsbos. Hij pleit voor een doortimmerde overall-visie op het gebied. Op basis van onderzoek moet eerst de kennis aanwezig zijn op basis waarvan keuzes gemaakt kunnen worden. Er is niets mis met een economische functie of een mountainbikeroute, maar doe het dan wel op een plek waar het geen kwaad kan voor de natuur. En andersom: natuur kun je het beste ontwikkelen op een plek die de beste uitgangspunten biedt. Kortom: maak eerst een toekomstbestendig plan.

Pitch 2
De tweede pitcher is eveneens een oude bekende. Tony Weggemans was een van de mountainbikers die reageerde oproep van de gemeente om een atb-route aan te leggen en te onderhouden in het Stadsbos. Hij is nu voorzitter van de stichting MTB Stadsbos013.
Tony komt met een hilarisch verhaal over een nieuwe bedreigde diersoort: de bosfietser. Het gaat om een nieuwe soort die elders bekendstaat als 'mountainbiker'. Maar die benaming is onjuist omdat er in heel Nederland geen mountain te bekennen valt. De benaming bosfietser is juister.

"De bosfietser komt het meest voor op kleine paadjes tussen de bomen. Qua evolutionaire ontwikkeling bevindt hij zich ergens tussen de mammoet en de oeros. Met beide heeft hij gemeen dat ze voortdurend bezig zijn hun domein af te bakenen. We zien ze dan ook vaak rondjes rijden in hetzelfde gebied."

"Je zou het gedrag van de bosfietser kunnen beschouwen als jagen. Maar het gekke is dat hij na enige tijd op hetzelfde punt uitkomt als waar hij is begonnen en er absoluut geen jachtbuit waar te nemen is. In tegendeel, hij foerageert op hetzelfde punt als waar hij aan zijn jachttocht is begonnen." (In het café bedoelt Tony.)

"De bosfietser is meestal uitgedost in felle kleuren om concurrerende soortgenoten te imponeren. De brede borstkas en sterk ontwikkelde beenspieren komen door de gekozen kleuren goed tot hun recht."

De zaal schatert het uit maar Tony komt ter zake:

De bosfietser wil eigen paden zonder dreiging van concurrenten.
Hij heeft een hekel aan modder dus de route moet worden onderhouden.
Het domein moet van voldoende omvang zijn.

Voor de nieuwe raad en het nieuwe college is de boodschap daarom:
Gun de bosfietser een blijvende plek in het Stadsbos013.

GL, PvdA, LST, VVD

De kandidaten van vier partijen melden zich op het podium.

Oscar Dusschooten van de VVD kan zich nog de ANWB-posters herinneren 'Laat niet, als dank voor 't aangenaam verpoozen, den eigenaar van 't bosch de schillen en de doozen'. Hij herkent het thema: hou verhoudt de natuurfunctie zich tot de menselijke activiteit.
Waarop Victor verheldert: hij is niet tegen elk gebruik van de natuur; natuur heeft ook een groot buffervermogen. Maar je moet er wel goed naar kijken. Verder is er zeker een ATB-route mogelijk, die stond al op de allereerste kaart.

Yusuf Celik van de PvdA heeft een sporthart en merkt het dat de helft van de Tilburgers het potentieel van het Stadsbos nog niet ziet. Daar ligt een probleem… Hij steunt kortom Tony Weggemans' pleidooi. Er moet meer bekendheid worden gegeven aan het gebied.

Cees van Dijk van de LST vindt het lastig dat altijd zo'n polarisatie optreedt in dit soort kwesties. 'Hier sta ik, daar staan zij.' Waarom kan er niet een plan worden gemaakt waarin het allebei kan?
Tony Weggemans meldt dat er over de route juist regelmatig is overlegd. De route is ook hier en daar verlegd. Hij loopt nu door de ontoegankelijke en niet-kwetsbare natuur. In rustige en waardevolle delen rijdt men juist zoveel mogelijk langs de rand.

GroenLinks lijsttrekker Mario Jacobs beaamt dat beide doelstellingen in beeld zijn. Natuur versterken en gebruik faciliteren is precies wat er gebeurt. Hij somt een reeks projecten op die al gericht zijn op natuurversterking zoals 22 hectare heide bij de Sijsten, poelen en boomkikkers.
Oscar Dusschooten woont zelf naast het Stadsbos en is blij dat natuur en gebruik samen kunnen gaan. Hij is niet bezorgd over het bos want dat groeit enorm snel. Maar de VVD ziet ook graag beter groen in de wijken.
Victor Retel Helmrich maakt bezwaar dat natuur zomaar wordt opgevat als een paar poeltjes en bomen. "Het is zaak om vooraf goed de zonering uit te rekenen. Is de politiek bereid op een andere manier naar natuur te kijken? Niet alleen afgaan op kleine maatregelen. Er moet een bredere visie aan ten grondslag liggen."

Celik meldt dat een educatief centrum enorm zou bijdragen aan bewustwording in de stad. Met name voor jongeren.
Jacobs maakt bezwaar tegen het frame van een 'poeltje': "22 hectare heide is echt nogal wat. We gaan verder alle leien opnieuw inrichten met daarnaast 50 meter ecologische zone in plaats van 25 meter. We gaan dennen kappen. Dit zijn grote projecten."

LST-er Van Dijk heeft het idee dat er ruimte is voor inspraak en beleving rond de inrichting van het gebied. En draagvlak voor het ontwikkelen van een gezamenlijke visie. Dat is goed, zelf wordt hij altijd een beetje bang voor ontwerpers en wetenschappers.

Wat houden partijen aan deze presentaties over?
Voor de VVD is politiek keuzes maken. Tot nu toe is er te weinig aandacht geweest voor het groen in de wijken. Daar moet in worden geïnvesteerd.
GroenLinks is voor het afmaken van de plannen want die zien er goed uit.
De LST staat open voor alle inspraak en men wil inspraak van alle partijen. Politiek is een zaak van compromissen sluiten.
En voor de PvdA moet het Stadsbos een plek zijn voor alle Tilburgers.

Het laatste woord is voor de pitchers. Tony Weggemans meent dat de participatie rond het Stadsbos nog niet uit de verf is gekomen. "Men heeft burgers gevraagd om ideeën. Zelf zijn we heel blij dat we de route mee hebben mogen ontwikkelen. De stichting levert ook een tegenprestatie aangezien elke dag twintig vrijwilligers meehelpen met het beheer."
Victor Retel Helmrich is blij dat men belang inziet van een visie. "Maar daarnaar handelen is een tweede. Natuur heeft een eigen kracht. Die kracht moet worden overgebracht worden op de kiezers."

Volgend artikel: Duurzame winkelstraten

Victor Retel Helmrich