Sleutelen aan stuifzand
Natuurmaatregelen helpen, maar gedeeltelijk
Vanavond beginnen we met een update over de Loonse en Drunense Duinen. Een Natura2000-gebied waar behoorlijk aan gesleuteld wordt - natuur in Nederland gaat zelden vanzelf goed. Presentator Frans Post is er met een cameraploeg van Omroep Tilburg gaan kijken en dit leverde een amusante reportage op.
Als het gelach is verstomd betreedt Toine Cooijmans van Natuurmonumenten het podium voor een inhoudelijke bijdrage. Hij legt uit waarom het stuifzand onderhoud behoeft en projecteert een kaartje van 100 jaar geleden.
We zien een gebied dat grotendeels bestaat uit stuifzand en heide. Een eeuw later is het grootste deel veranderd in bos; van de 800.000 hectare heide is nog 20.000 hectare over. De wind had geen vrij spel meer zodat het stuifzand steeds meer in de knel kwam. En heidegebieden raakten ook steeds meer bebost, vooral door de neerslag van stikstof.
Daarom is Natuurmonumenten tien jaar geleden begonnen met het herstel van open gebied, door aangeplant dennenbos te kappen. Zodoende krijgt de wind weer vrij spel en werden heidevelden weer groter en met elkaar verbonden. Een derde kaartje maakt het herstel zichtbaar.
Strandzand
Vraag is of de natuur er iets mee opgeschoten is. Cooijmans meldt dat het herstel zichtbaar is: "We zagen een arm bos met een lage biodiversiteit. Het korhoen was al uitgestorven in de jaren 70 en de tapuit is ook verdwenen. Waar het steeds slechter ging met de nachtzwaluw en de boomleeuwerik, zitten deze belangrijke soorten weer in de lift. Voor de strandzandloopkever geldt hetzelfde. Dit beestje komt eigenlijk alleen voor aan de kust. Maar in de Loonse en Drunense Duinen zien we nu een van de twee binnenlandse populaties."
De maatregelen hebben dus effect maar Toine waarschuwt dat we eigenlijk nog steeds bezig zijn met lapwerk. "Het verdwijnen van natuur vond geleidelijk plaats in de loop van honderd jaar. Maar de laatste tijd zien we dat de overmaat aan stikstof uit de landbouw en het verkeer, de verbossing enorm heeft versneld. Die ontwikkeling moet heel snel stoppen anders verliezen we over 15 jaar alsnog de strijd. Herstelmaatregelen zijn succesvol maar eindig."
Daarom pleit Natuurmonumenten voor natuurmaatregelen en voor het verlagen van de stikstof-uitstoot. Het is trouwens ook verplicht; de Loonse en Drunense Duinen vormen de grootste zandverstuiving in West-Europa en Nederland moet dit Natura2000-gebied beschermen en instandhouden. De schade door stikstof is nog steeds niet hersteld.
Meer bos
Het kappen van bomen leidt de laatste tijd tot discussie en Toine Cooijmans legt graag uit hoe we dit moeten duiden. "Natuurmonumenten gaat hier omzichtig mee om. We kappen alleen als exoten overheersen of bij ziektes. Sowieso wordt alle kap gecompenseerd; bij Natuurmonumenten gaat er geen hectare bos meer af. Sterker nog, we willen het bos uitbreiden en verbeteren. Buiten de Duinen wordt nieuw bos aangeplant. En laagwaardig naaldbos wordt langzaam omgevormd naar eiken- en berkenbos. Nederland heeft namelijk ontzettend weinig bos in verhouding met de rest van Europa. En beter bos is goed voor de biodiversiteit."
Kortom: het werk aan de natuur levert resultaat op maar we zijn er nog niet.
Volgend artikel: Emmy & Annie #3
Frans Post op safari..
Toine Cooijmans
Foto's: Paul van Rijswijk
Video: Omroep Tilburg
Verslag: Hans van den Berk
