Textiel kan veel duurzamer
Een wethouder Circulaire Economie, zou dat iets zijn?
Twee jaar geleden presenteerde het Milieucafé het idee van Tilburg als duurzame textielstad. Het past als een bus: een stad die zijn textielverleden koestert, ontwikkelt zich tot een stad met een visie op de toekomst. Als er één stad de potentie heeft om uit te groeien tot textielstad van de 21ste eeuw, is het wel Tilburg. Belangrijkste gast destijds was Marieke Eyskoot, Nederlands grootste inspirator als het gaat om verduurzaming van kleding. Vanavond is Marieke terug. Ze gaat uit de doeken doen wat het nieuwe stadsbestuur kan doen om die duurzame textielstad te realiseren.
Marieke Eyskoot noemt zich sustainable fashion & design expert. Een hele mond vol… Het houdt in dat ze verstand heeft van duurzaamheid. Niet alleen op het gebied van kleding, ook van wonen, eten en vrijetijdsbesteding. Leefstijl kortom. "Veel mensen willen wel duurzamer leven, maar weten niet hoe. Die moet je de weg wijzen en een handje helpen."
Ze heeft een tweede boek geproduceerd. De eerste titel, Talking Dress, zag het licht omdat veel mensen uit de kledingwereld met vragen bleken te zitten. "Vergelijkbare vragen bleven nadien maar opkomen. Wat eet ik eigenlijk. Wat heb ik aan – een oud gordijn. Hoe reis ik. Daarom vond ik het tijd om grotere gids te maken over alle onderwerpen." Het boek met de zelfverklarende titel Dit is een goede gids | voor een duurzame lifestyle kost 20 euro. [En de meegebrachte exemplaren zijn tijdens de pauze in een mum van tijd uitverkocht, red.]
Kilo's, water en gif
In de textiel is veel aan de hand als je kijkt naar duurzaamheid, vertelt Marieke. "In Nederland belandt per jaar 140 miljoen kilo kleding in de verbrandingsoven. Wereldwijd produceren we met zijn allen 81 miljard kledingstukken per jaar. Voor 1 outfit (bijvoorbeeld een jeans) wordt tot 10.000 liter water verbruikt en een halve kop gif. De grote keten H&M hield vorig jaar voor 1.4 miljard dollar aan kleding over. Die wordt dus weggegooid of verbrand. Zet daartegenover wat er allemaal in Tilburg allemaal zou kunnen gebeuren om het slimmer of beter te maken. Alles komt hier samen: de industrie, de kennis, het design, het TextielMuseum, en een keur aan recyclingbedrijven en tweedehandswinkels."
Het brede draagvlak wordt aanschouwelijk gedemonstreerd als drie andere deskundigen zich bij Marieke voegen. Robert Kint van de gemeente Tilburg; Anna van Puijenbroek, directeur van HAVEP bedrijfskleding, gespecialiseerd in duurzame bedrijfskleding; en Peter Koppert, directeur van de Nederlandse branchevereniging MODINT.
Robert Kint schetst de stand van zaken op het Tilburgse textielfront. "De oude gemeenteraad heeft gezegd: wij gaan verder met circulaire economie - dat was in 2016. Het oude college besloot daarop om een goede beleidsagenda te gaan maken. Ook voor textiel. Vervolgens ontstond spontaan het idee voor een ronde tafel bij het TextielMuseum. Daarbij waren veel bedrijven aanwezig. We concludeerden dat we elkaar beter en vaker moeten vinden. Er is een platform opgericht. Twee grote verwerkers bleken verder bereid om textiel die opgehaald wordt, te gaan verwerken tot bruikbaar materiaal. (Een van hen is Wolkat.) Het laatste plan is om een fysieke locatie te gaan inrichten voor het doen van proeven. Maar dat is in de praktijk wat lastiger."
Hoogwaardig
Anna van Puijenbroek is kleindochter van HAVEP-oprichter Hendrik (Harrie) van Puijenbroek. Het bedrijf maakt sinds jaar en dag bedrijfskleding. Anna vertelt dat de laatste jaren steeds meer wordt ingezet op hergebruik. Zij ziet hierin een kans voor de toekomst van de textielindustrie in Europa. "Recycling is soms weleens wat duurder, maar het kan ook voor dezelfde prijs. Belangrijk is om goed te kijken naar het bronmateriaal, en te weten hoe je het moet verwerken. Kleding komt overal vandaan, bijvoorbeeld uit de bouw. Wij beginnen altijd met hoogwaardige producten. Neem van mij aan: Primark-kleding kan niet worden gerecycleerd."
De ondernemer ziet een duidelijke rol voor de gemeente. "Als je gaat inzetten op circulair, moet je heel anders gaan samenwerken. De gemeente kan dit ondersteunen en stimuleren. Echte maakindustrie hebben we niet meer zoveel maar met circulair werken ontstaan zeker nieuwe kansen. De kennis die er nog is kunnen we hiervoor inzetten."
MODINT blijkt een werkgeversorganisatie uit de Nederlandse textielindustrie. Dit moet je breed zien, zegt Peter Koppert. Het gaat zelfs tot en met tapijt. Hoogwaardig recycleren is volgens hem overal hot aan het worden. "Er worden goede vorderingen gemaakt met het zogeheten effilocheren, het fijn uit elkaar rafelen van oude stoffen zodat je nieuwe garens kan spinnen. Dit leidt tot grote voordelen in de hele keten. Veel minder gif en kleurstoffen zijn nodig. De sector heeft een 'Roadmap circulair textiel' opgesteld. Ook design en branding zijn belangrijk en daar wordt aan gewerkt in Arnhem. Tilburg kent daarnaast veel producenten in bedrijfskleding."
Heet Marieke Eyskoot nog tips voor Tilburg?
Ze herhaalt wat ze twee en een half jaar geleden in Paradox uiteenzette: Tilburg kan zich echt profileren als dé duurzame textielstad van Nederland. "Als dat je ambitie wordt, zorg dan ook dat al die kansen en mogelijkheden worden gebundeld. Daar moet je dan ook serieus geld voor uittrekken. Dit geld zal zeker renderen want we praten ook over werkgelegenheid, energie, scholing van jonge mensen en duurzaamheid. Vooral moeten we voorkomen dat het bij plannen blijft."
Eerste wethouder
"Uiteraard dient de gemeente zelf het goede voorbeeld te geven," besluit Eyskoot. "Met andere woorden het aanbestedingsbeleid moet op orde zijn. Je moet als organisatie zelf de goede kleding kopen. (Idem dito voor eten trouwens.) Je moet samen zorgen dat Tilburg een echte circulaire hotspot wordt."
"Maar stel je eens voor dat het nieuwe college echt zijn nek uitsteekt: dat Tilburg de eerste wethouder Circulaire Economie van Nederland benoemt…" Er gaat een klein golfje door de zaal van instemming.
Akkoord
Het advies voor het bestuur is kortom:
- Bundel je krachten,
- Haal goede zaken naar Tilburg,
- Zorg voor hoogwaardige inzameling en sortering, en
- Leidt jonge talentvolle mensen op voor maakindustrie.
Daarbij moet er voldoende geld zijn voor beleid, het inkoopbeleid van de gemeente moet op orde zijn, en graag zagen we een wethouder Circulaire economie.
Er komen nog twee reacties uit de zaal. Een dame vindt het voor een Duurzame Textielstad wel ongeloofwaardig om op het punt te staan een Primark te openen. "Die kan dus meteen dicht."
Een andere gast beveelt aan om een bamboe-bos aan te planten. Daar kun je ook heel goed textiel van maken. Eyskoot vindt het een goed idee met een kanttekening. "Denk wel goed na over een biologisch verantwoorde methode om de vezels te temmen. Bamboe is een enorm hard materiaal en vaak komen daar nare chemicaliën aan te pas."
Volgend artikel: Klimaatbeleid
Marieke Eyskoot
Verslag: Hans van den Berk
Foto's: Jasper Schoonhoven
