Na de verkiezingen

De gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart zijn alweer een week geleden. De uitslag is bekend: Lijst Smolders Tilburg werd de grootste partij met D66 als goede tweede. Maar hoe moeten we die verkiezingsuitslag duiden? Wat is de boodschap van de kiezer? De vraag wie het met wie gaat doen is voor het Milieucafé niet zo relevant. Liever hebben we het over de gevolgen en kansen als het gaat om natuur en milieu. Daarvoor zijn twee oud-wethouders te gast op het podium: Loet Visschers en Marjo Frenk.

Loet Visschers was wethouder Milieu van 2002 tot 2006, voor de partij Algemeen Belang. Hoe is het nu met hem? "Mij is het beter vergaan dan mijn partij," constateert Loet. "Algemeen Belang is gestopt, en ik ben er nog." Visschers werkt tegenwoordig bij de provincie Noord-Brabant. Aanvankelijk als directeur Ruimtelijke Ordening en Vastgoed, tegenwoordig als directeur Economie en Internationalisering. "Maar mijn groene hart klopt nog."

Marjo Frenk stopte in 2014 na een periode als wethouder Zorg, Welzijn en Cultuur in Tilburg. Sinds die tijd gaat het ook met haar goed. Ze was voorzitter van de Solidariteitsprijs, en voorzitter van de kandidatencommissie in Eindhoven voor GroenLinks. Een tijdje werkte ze als directeur bij een zorgorganisatie. "Tegenwoordig ben ik adviseur bibliotheekinnovatie bij Cubiss. Eigenlijk ben ik weer terug in het vak waarin ik afstudeerde. Kort geleden heb ik een opleiding ontwikkeld voor nieuwe medewerkers. Maar ik volg de politiek nog wel."

Welke conclusies verbinden de oud-politici aan de verkiezingsuitslag?
Marjo Frenk beschouwt verkiezingen als zo ongeveer de slechtste onderzoeksmethode om publieke voorkeuren te peilen. De opkomst vindt ze wel zorgwekkend laag. Landelijk hebben de lokale partijen gewonnen maar in haar optiek is dit in Tilburg niet gebeurd. "In Tilburg heeft Hans Smolders als persoon de meeste stemmen gekregen. Dat heeft hij knap gedaan, men heeft 10 zetels binnengesleept." Verder constateert Frenk dat de huidige progressieve coalitie nog steeds de meerderheid heeft. Zij het met twee verliezende partijen.

Loet Visschers grapt dat hij graag in Tilburg de titel wil prolongeren van enige lokale wethouder tot nu toe. "Als Hans Smolders dit ambt zou gaan bekleden gaat die unieke status toch verloren. Hans staat voor de aversie tegen alles wat te maken heeft met de landelijke politiek. Lokaal bestuur is echter een ander vak. In beginsel zou de huidige coalitie door kunnen, zoals Marjo al opmerkt. Maar ik zou het ook aardig vinden zijn als degene met de grootste mond, een keer wordt uitgedaagd om zijn claims te gaan waarmaken."

Veel groen
Hoe groen zijn de partijen dit jaar? Voor GroenLinks spreekt dat natuurlijk vanzelf. Marjo Frenk is verheugd dat ook veel andere partijen groene thema's opvoeren. "Zelfs de VVD kwam met een profiel van GroenRechts. Met name de jongeren beginnen zich hierover te roeren en daar was ik verrast over."

Komen natuur en milieu afzonderlijk aan de orde in coalitieonderhandelingen? Hoe werkt dat eigenlijk?
"Daarvoor zou je het een keer mee moeten maken," grinnikt Loet Visschers. "Je kunt het kwalificeren als een ratrace, het is bijna een hordenloop in het kwadraat. De grote thema's zijn economie en ruimtelijke ontwikkeling. Milieu kwam in mijn tijd op het eind een keer aan de orde." Loet verwacht dat het nu waarschijnlijk anders zal gaan. Want groen betekent ook energie en innovatie en dat is eveneens economie.

Marjo Frenk herkent dit beeld. Economie en Ruimte gaan altijd voor. "Toch heb ik wel altijd het gevoel gehad dat ook groene thema's serieus werden genomen. Het is niet zo dat er wat kruimels van tafel vielen. Eerder zou ik zeggen dat ze op de vierde of vijfde plaats kwamen."

Op 18 maart was er een verkiezingsdebat van Tilburg Debatstad en het Brabants Dagblad, in theater De NWe Vorst. Daar bleek dat de diverse kandidaten het qua groen eigenlijk best met elkaar eens waren. Hoe groen is eigenlijk de LST?
Marjo Frenk is niet onder de indruk: "Hun verkiezingsprogramma ademt niet veel visie, met alle respect. Maar dit kan positief uitpakken. In de onderhandelingen verwacht ik dat Hans het de komende weken overal mee eens zal zijn. Niet om cynisch te zijn, maar als de man mee wil doen zal hij moeten toegeven."

Loet Visschers erkent dat als er inhoudelijk weinig staat, men veel kanten op kan. "Maar de laatste jaren heb ik niet veel gezien uit die hoek. Er zal wel wat moeten gebeuren, anders lopen we een risico dat het bij lippendienst blijft."
Voor Marjo schuilt het afbreukrisico niet in de inhoud maar in de vorm. "Bij voortduring heeft Smolders de huidige coalitie onder leiding van Berend de Vries geframed als een verschrikkelijk college. Hoe geloofwaardig ben je dan als je vervolgens toch graag met die mensen in een college wil?"

Maakt het eigenlijk veel uit, willen de presentatoren tot besluit weten. Het meeste milieubeleid komt immers van het Rijk?
Daarover zijn de oudgedienden resoluut: een lokale overheid heeft absoluut invloed. Loet Visschers: "Ze zullen natuurlijk nooit meer zo'n goede wethouder krijgen als toen ik in het college zat… Maar thema's als energie en duurzaamheid, mobiliteit, luchtkwaliteit, daar moet een stad als Tilburg zich sterk voor maken. Anders zou het belachelijk zijn. Een wethouder met een groen hart kan hartstikke veel betekenen voor een stad."

Volgend artikel: Duurzame textielstad