100 jaar Voorste Stroomarrest

“Tilburgers waren destijds vooral verbaasd”, vertelt milieujurist Frans de Laat. Hij las de processtukken door van wat het eerste Nederlandse afvalwatergeding genoemd mag worden. Oisterwijkse ondernemers en burgers klaagden Tilburg aan voor het vervuilen van de Voorste Stroom. Afvalwater van textielfabrieken, leerlooierijen en de NS-werkplaats stroomde rechtstreeks de beek in. “Daar heb je toch juist een sloot voor”, las ik letterlijk in de verslagen, vertelt De Laat.

Ondernemers en burgers in Oisterwijk lijden aantoonbaar schade door de levensgevaarlijke ‘drab’, oordeelde de rechter honderd jaar geleden: het eerste Voorste Stroomarrest (van zeven!). Tilburg kreeg een dwangsom opgelegd van een gulden per dag. Die ‘afkoopsom’ betaalde de stad braaf in plaats van actie te ondernemen, waardoor de zaak nog jaren voortsleepte. Maar in 1927 was het zover: de eerste afvalwaterzuivering ging open. Kosten: 150 miljoen gulden.

De Laat vindt de aanklacht van 100 jaar geleden even creatief en vernieuwend als de huidige klimaatzaak van Urgenda tegen de staat. Én even succesvol. De eerste waterzuivering was een voorbeeld voor Nederland en het buitenland. Er is nog een overeenkomst: meer dan honderd jaar geleden was het ook een bonte combinatie van burgers, ondernemers en belangengroepen die de strijd aangingen. Je nek uitsteken en met creatieve acties komen, loont, benadrukt De Laat.

Op 20 september om 14.00 uur organiseert het Milieucafé in samenwerking met De Kwekerij Theaterproducties het Groot Tilburgs Waterdebat bij de eerste Nederlandse waterzuivering. Hoe moeten we in Tilburg omgaan met het water? We hebben het dan niet alleen over wateroverlast, maar ook over de kwaliteit van het oppervlaktewater en de rol die water kan spelen bij het verbeteren van de leefomgeving. Over die drie thema’s discussiëren we op 20 september met onder meer voorzitter Peter Glas van de Unie van Waterschappen, de Brabantse watergedeputeerde Johan van den Hout, stedelijk-waterexpert Frans van de Ven (TU Delft), Hugo Gastkemper (directeur van Stichting Rioned, de koepelorganisatie voor stedelijk waterbeheer en riolering in Nederland) en de Tilburgse wethouder Mario Jacobs.

Volgend artikel: Kleed je duurzaam!

Waterzuivering Moerenburg