Hoe houden we Tilburg droog?

Het tweede hoofdonderwerp is wateroverlast. Juli 2014. Een zonnige en warme zondagmiddag eindigt met langdurige en heftige regen. De inwoners van de Vivaldistraat en de Kapelstraat krijgen in plaats van familie water over de vloer. Met als gevolg flinke schade aan de woning.

Heftige regens zoals op die zomerdag zullen zich vaker aandienen. De klimaatverandering is immers al lang gaande. Hoe groot is het probleem precies? Wat is er aan te doen? En wie moet daarvoor zorgen? De gemeente? De burger?

Allereerst spreken we met Jolande Wellens uit de Vivaldistraat in Tilburg-Noord, een van de getroffen burgers, die kort na haar vakantie werd overvallen door een enorme stroom water die haar € 14.000 aan schade opleverde. Ze was niet de enige. Er waren ook gezinnen met € 50.000 schade aan vloeren, meubels, vaatwassers, scheuren in de muren. Het deel van Noord waarin Jolande Wellens woont wordt wel gezien als het afvoerputje van Tilburg. Het ligt namelijk vrij laag.

Wethouder Mario Jacobs erkent het probleem. Er zijn meerdere straten in Tilburg-Noord die risico op overstroming lopen, met als gevolg dat bewoners niet meer van huis durven gaan als het hard regent. Jacobs wijst op het nieuwe Rioleringsplan dat in november in de gemeenteraad behandeld wordt. Dit plan is erop gericht om in het risicogebied de riolering te isoleren, zodat geen overlast door toevloed van regenwater uit de rest van de stad kan ontstaan. Je kunt wateroverlast echter niet uitsluiten, alleen het risico verlagen.

Als voorbeeld van een mogelijke ruimtelijke oplossing noemt Dirk van Peijpe de aanleg van waterpleinen. In Rotterdam is onlangs een dergelijk plein aangelegd, dat bij regenbuien als extra opvangreservoir kan dienen en in de 93 procent van het jaar dat het in Nederland niet regent gebruikt kan worden voor sport en spel. Op die manier wordt meer ruimte in de stad gecreëerd waar water terecht kan voordat het in de riolering belandt. Er zit echter wel een prijskaartje aan: zo kostte het Rotterdamse waterplein zo’n 4 miljoen. Vanuit het publiek wordt geopperd dat het Koningsplein best een Waterplein mag worden. Een nog grotere investering vergde de Arena in Tokyo, die onder het stadion een enorme waterberging bevat, dat ook als bluswater kan worden ingezet door de brandweer. In Tilburg wordt gedacht aan waterparken buiten de stad, waarheen het water kan stromen. Ook is de Ypelaervijver in Noord onlangs aangepast zodat deze tevens als opvangbassin kan dienen.

Gedeputeerde Johan van den Hout tilt het plaatje even in een breder perspectief. De provincie Noord Brabant is een partner in het Deltaprogramma. Hierbij worden maatregelen genomen om overstromingen van rivieren te voorkomen. In Brabant speelt dat vooral met betrekking tot de Maas, hierbij dient de Noordwaard als retentiegebied voor als het mis gaat. Ook kent Nederland de nodige polders die bij overstromingen onder water kunnen worden gezet, zogeheten ‘overstroomgebieden’.

Frans van de Ven legt uit dat water hellingen nodig heeft om te stromen. Daarom is het zaak om het regenwater in een vroeg stadium op te vangen en vast te houden zodat het niet te snel naar beneden dendert, naar de lager gelegen wijken. Hugo Gastkemper wijst er op dat het in de Vivaldistraat al lange tijd mis dreigde te gaan. Dergelijke problemen kunnen worden opgespoord om vooraf maatregelen te treffen, bijvoorbeeld door de straat beter aflopend te maken.

Tweeëntwintig jaar geleden is onvoldoende nagedacht bij de aanleg van de Vivaldistraat. Peter Glas pleit daarom voor een watertoets door waterschappen, die de gemeente adviseren bij de aanleg van wijken. Hij sluit af met een positieve noot. De klimaatverandering komt er aan, water komt er aan, maar hier kun je ook veel positieve dingen mee, zoals een aantal van de reeds geschetste waterprojecten en natuurherstel.

“Yes, it rains!” vult Dirk van Peijpe aan.

Volgend artikel: Tilburg waterstad?

Michel Jehae ondervraagt Jolande Wellens