Walk On The Wild Side

Joyce Kardol en Twan Teunissen in debat

In de delen van Nederland waar geen Milieucafé georganiseerd wordt, kan men zich troosten met de première van de film De Nieuwe Wildernis. Deze natuurfilm over het wel en wee van het wild in de Oostvaardersplassen, plaatst de wildernis in Nederland opnieuw in de schijnwerpers. Aan het eind van de avond kunnen 25 bezoekers een vrijkaartje winnen. Maar eerst wordt in Paradox de trailer vertoond. Het blijkt een product van BBC-kwaliteit.

Is er in Brabant misschien ook wildernis te vinden? De vraag stellen is hem beantwoorden. Frans Post projecteert een kaartje met tien gebieden - officiële wildernissen in Brabant. Thijs Caspers van Brabants Landschap weet ze vanuit de zaal feilloos op te sommen en houdt er het eerste vrijkaartje aan over.

Hebben wij überhaupt behoefte aan wildernis? Over deze kwestie debatteren Twan Teunissen en Joyce Kardol. Teunissen is als ecoloog werkzaam voor ARK Natuurontwikkeling. Kardol is opgeleid KMA-officier en thans statenlid voor de PVV. Zo op het eerste gezicht kunnen beide sprekers niet verder van elkaar afstaan in wildernisbeleving. Teunissens band met natuur is ontstaan in zijn jeugd, toen hij opgroeide langs de Waal. Hij volgde de groei van nieuwe wildernis in de Oostvaardersplassen op afstand maar met belangstelling. Kardol is weliswaar van huis uit een dierenliefhebber maar ziet het idee van wildernis in Brabant niet zitten. Ze wenst de bestaande natuur te koesteren maar stelt dat er in Brabant noch in Nederland, sprake kan zijn van wildernis; daar is ons land simpelweg te klein voor.

Big Five
Presentator Michel Jehae legt de opponenten twee stellingen avond voor. De eerste luidt

'In Brabant is geen behoefte aan wildernis'.

Teunissen is het er niet mee eens. Uit de belangstelling voor de film De Nieuwe Wildernis blijkt immers dat het onderwerp momenteel wel degelijk leeft. Hij ziet onder grote groepen belangstelling voor recreatie in de natuur toenemen; en een vrij opengestelde wildernis sluit op deze wens aan. Het vormt een natuurlijk tegenwicht tegen de verstedelijking.

Joyce Kardol gaat hier fel tegenin. Volgens haar is in Brabant slechts sprake van 'Tupperware-natuur'. Nederland is gewoon te klein voor wildernis in de strikte definitie. Als er allerhande recreanten naar komen kijken dan is dat bovendien strijdig met het begrip wildernis an sich, dat juist ongerepte uitgestrektheid impliceert. Het inpassen van de 'Big Five' [de dieren die de Brabantse natuur weer compleet moeten maken: edelhert, lynx, otter, everzwijn en wisent, red.] in deze bestaande natuur is in haar optiek niet meer dan een politiek spel. Als je deze exoten in Nederland introduceert dan dien je als overheid ook de bijbehorende zorgplicht te accepteren en hen bijvoorbeeld bij te voeren in de winter. Het dierenwelzijn gaat haar erg aan het hart.

Teunissen pareert dat de everzwijnen al eigener beweging naar Brabant komen. Waarop Kardol toegeeft dat ze er niet tegen is als de everzwijnen op natuurlijke wijze hierheen komen; het gaat haar om het actief introduceren, om het knutselen aan natuur. "Als we zelf dieren gaan uitzetten in een hun onbekende omgeving dan mogen we hen echter niet aan hun lot overlaten." Op dit moment gaat er volgens Kardol al te veel geld naar natuurbeheer, terwijl wildernis per definitie geacht wordt zichzelf te ontwikkelen. "Die 250 miljoen wordt door de provincie nu gebruikt voor een veredeld tuinierproject." Teunissen ziet dit anders. Hij signaleert dat dit geld ook wordt besteed aan het terugbrengen van diersoorten die in Nederland al heel lang zijn uitgeroeid. Hij relativeert het bedrag ook: "Met de aankoop van één JSF kan 1.500 hectare aan nieuwe natuur worden aangelegd."

Wolf
Voor Kardol neemt dit niet weg dat er een dierentuin wordt aangelegd op kosten van de belastingbetaler. "Je kunt de Big Five ook zien in de Beekse Bergen." Teunissen moet toegeven dat een natuurgebied als de Oostvaardersplassen ook niet in Brabant zou passen; wij moeten de wildernis vinden die bij ons past.

Dit brengt Michel Jehae op de volgende stelling:

'Is er in Brabant plaats voor het edelhert, het wilde zwijn en de wolf?'

Teunissen antwoordt met een volmondig Ja op alle drie. Kardol blijft bij haar standpunt dat het mooie dieren zijn maar wat haar betreft alleen welkom als ze op eigen kracht Brabant bereiken. "Je kunt niet dieren neerzetten alleen omdat het leuk is, je moet ook aan hun welzijn denken." Persoonlijk wil ze wel veilig kunnen rondlopen; ze zou niet blij zijn als ze een wolf tegenkwam. Waarop de zaal in een jolige stemming, spontaan andere gevaarlijke dieren begint op te sommen: Honden! Wespen! Teken!

Michel komt met een vervolgvraag: Wat gaan onze gasten doen om de dieren hier te brengen (Twan Teunissen) dan wel hun komst te vermijden (Joyce Kardol)?

Teunissen ziet weinig beren op de weg: voor het wilde zwijn hoeft niets te gebeuren, dat gaat hier vanzelf wel komen. Wel is het zaak om de mensen en met name de boeren, goed voor te lichten. Want de dieren veroorzaken soms schade aan planten en gewassen. Kardol legt liever haar prioriteiten op andere terreinen dan de wildernis, zoals bij het verkeer. Een goede ontsluiting is voor Brabanders in haar optiek belangrijker dan een Dierenviaduct. Waarop Teunissen weer opmerkt dat een ecoduct nog altijd een fractie kost van een nieuwe weg.

Kardol blijft consistent in haar argumentatie. Aan het begin van de avond gaf ze al aan dat ze remt voor dieren. Ze herhaalt dat ze niet zal doorrijden als een wolf in haar koplampen verschijnt. Ze is ook voor een zorgvuldige veehouderij. En ze geeft gewoon minder prioriteit aan ecoducten, nieuwe natuur en de Ecologische Hoofdstructuur. "Als ik moet kiezen, kies ik voor een veilig en compleet knooppunt Paalgraven in de A50."

Daarmee is het tijd om de discussie af te ronden. Kardol is als PVV-statenlid genuanceerder over het voetlicht gekomen dan menigeen in de zaal zal hebben verwacht. En het moet gezegd: ze argumenteert sterker dan de voorstanders van de nieuwe wildernis. Dat geldt in Paradox en het gold ook de dag ervoor, op de opiniepagina's van het Brabants Dagblad.

Volgend artikel: Marleen Langevoort

Twan Teunissen en Joyce Kardol